Relacja Stefana Figlarka dot. wysiedlenia spod Wielunia w czerwcu 1940 roku i pobytu w obozie przejściowym w Konstantynowie k. Łodzi Zakres chronologiczny: 1940 Miejsca wydarzeń: Wieluń, Konstantynowo, Kraków, Mielec

Kopia maszynopisu wiersza pt. "Przemijania tęskne wspomnienia" autorstwa Heleny Janigi, Wrocław 2000

Zaświadczenie wydane w j. polskim i j. rosyjskim przez Zarząd Gminy w Gnichowicach pow. Wrocławskiego potwierdzające, że Piotr Plebański jest sołtysem wsi Bettlern dziś. Bielany, Gnichowice 03.09.1945. Dokument opatrzony okrągłą pieczęcią Pełnomocnika Rządu RP na Obwód XIX Dolnego Śląska oraz odręcznym podpisem Komisarza Rządowego Rejonu Gnichowice, kpt. L. Syski; oryginalna pisownia nazwy miejscowości: Gnichowice.

Zlot kombatantów II Samodzielnego Batalionu Miotaczy Ognia, Grudziądz lata 70. XX w. Na zdjęciu: pierwsi od lewej: Franciszek Jakubiak, Ryszard Bohr, prof. U.M.K. w Toruniu

Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Na zdjęciu: studentki podczas zajęć; Kazimiera Rolińska siostra babci Darczyńcy szósta z prawej.

Zaświadczenie dot. repatriacji członków rodziny wydane Jadwidze Zaborek przez Archiwum Państwowe w Szczecinie, 1.04.1996.

Pielgrzymka papieża Jana Pawła II. Na zdjęciu: uczestnicy polowej mszy św. na torze wyścigów konnych w Partynicach, Wrocław 21.06.1983.

Wiec wyborczy Solidarności na Rynku w Świdnicy, 1 maja 1989. Scena stoi przed wejściem do lokalnego Biura Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Na scenie, od prawej, kandydaci Solidarności do Senatu m.in.: Mieczysław Tarnowski (drugi), Włodzmierz Bojarski (trzeci).

Relacja Władysława Wilkowskiego (ur. 1924 r.) dot. udziału jego ojca w I wojnie światowej, życia codziennego jego rodziny w okresie międzywojennym oraz jej losów w okresie II wojny światowej (wykupienie aresztowanego ojca z obozu w Oranienburgu, działalność młodego W. Wilkowskiego w AK oraz jego praca w przemyśle). W dalszej części relaji autor wspomina swoje studia politechniczne w Krakowie, późniejszą pracę we Wrocławiu w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego (produkcja silników odrzutowych dla sowieckiego lotnictwa) i Dolmelu, dokąd został przeniesiony ze względu na swoją AK-owską przeszłość oraz swoją działalność hobbystyczną we wrocławskim areoklubie.   Miejsca wydarzeń: Warszawa, Kazimierz k. Sosnowca, Zagłębie Dąbrowskie, Kraków, Wrocław Czas wydarzeń: 1914 - 1951

Demonstracja 1 maja 1989. Na zdjęciu: tłum demonstrantów na ul. Kazimierza Wielkiego, Wrocław 1.05.1989.

Pogrzeb Kazimierza Michalczyka (zm. 2.09.1982). Na zdjęciu: kondukt żałobny na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu, 7.09.1982. Kazimierz Michalczyk zmarł w wyniku ran postrzałowych odniesionych podczas pacyfikacji przez ZOMO demonstracji, która odbyła się we Wrocławiu dn. 31.08.1982.

Portret Bożeny Pawłowskiej, uczennicy 4. klasy (ur. 1925 r.).

Portret współczesny Stanisławy Kargul. Stanisława Kargul urodziła się w 1923 r. w Jadwipolu k. Równego na Wołyniu. Jej rodzina miała gospodarstwo rolne. W wyniku ukraińskich prześladowań uciekła do Równego, gdzie zatrzymała się u siostry. Następnie wstąpiła do wojska, w którym służyła do końca wojny. Po wojnie rozpoczęła gospodarowanie razem z bratem.

Portret współczesny Apolonii Wolskiej. Apolonia Wolska urodziła się w 1919 roku w Kozieńcu gmina Siennica Różana. Rodzice poznali się w majątku u Budnego, po tym jak matka uciekła z Wołynia. Pani Apolonia jest najstarszą z sześciorga rodzeństwa, urodziła się w Kozińcu. Za mąż wyszła w 1938 roku. W sierpniu 1939 r mąż został zmobilizowany, trafia do niewoli i zostaje wywieziony na roboty do Niemiec. Wróci dopiero po 6 latach. W 1940 roku koleżanka Hela Jakubiec werbuje panią Apolonię do „organizacji podziemnej”. Odbyła kilka kursów dla sanitariuszek. W 1940 r ukrywała się u jej rodziców rodzina Żydowska. Ukrywali Kazimierza Kota, zbiega z więzienia gestapo, który w okolicach Lwowa wysadzał pociągi z zaopatrzeniem wroga. W 1945 r. wraca mąż a w 1946 rodzi się pierwszy syn. Miała 3 synów. Jak dzieci dorosły zajmowała się ogrodem i robótkami ręcznymi, angażowała się w prace społeczne.

Portret współczesny Stefanii Obary. Stefania Obara urodziła się 24 stycznia 1921 roku, w podkarpackiej wsi Straszydle. Z powodu śmierci mamy, już w nastoletnim wieku, przejęła wiele obowiązków pani domu. Szybko opuściła dom rodzinny i pracowała w gospodarstwie lekarza z Tyczyna, Ludwika Obary. Wkrótce wyszła za niego za mąż. W czasie wojny małżeństwo należało do Armii Krajowej. Zaraz po wojnie doświadczyło zaś z tego powodu represji ze strony władz komunistycznych. Mąż pani Stefanii został trwale okaleczony w wyniku brutalnych przesłuchań funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Mimo to małżeństwo protestowało w latach 60. XX wieku po decyzji o usunięciu religii ze szkół. Pani Stefania Obara angażowała się w również w działalność „Solidarności”. Opublikowała także kilka książek, m.in. o Armii Krajowej i akcji „Burza” w Tyczynie.

Portret współczesny Jana Glazy. Jan Glaza urodził się w 1923 r. w Osiecznej. Ukończył w Osiecznej szkołę podstawową. Pomagał w gospodarstwie rodzicom. Został przymusowo wcielony do Wehrmachtu w 1942 r. razem z innymi mieszkańcami Pomorza. W czasie służby wojskowej przebywał w Niemczech, Francji i Norwegii. W listopadzie 1945 r. powrócił do domu. Potem poślubił Marię, z którą miał pięcioro dzieci. Pracował w nadleśnictwie Osieczna, a następnie jako majster budowalny na kolei w Smętowie. Nadal mieszka w Osiecznej.

Portret współczesny Anny Glazer. Anna Glazer (z d. Chabowska) urodziła się w 1922 r. w Zwierzyńcu koło Czerska na polskim Pomorzu. Jako dziecko pomagała rodzicom w gospodarstwie. Na początku II wojny światowej została skierowana wraz siostra i bratem na roboty przymusowe. Najpierw skierowano ją do Lisewa na Żuławach, a później do niemieckiego gospodarstwa Erwina Zajdlera w Pszczółkach. W 1945 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej wróciła do domu rodzinnego, by chwilę później zacząć pracować jako gospodyni u Teodora Glazera (przyszłego teścia). W 1948 r. wyszła za mąż za Jana Glazera. W tym samym roku przeprowadzili się do Nowego Dworu Gdańskiego, gdzie mąż rozpoczął pracę jako ślusarz w olejarni, a ona zajęła się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci. W Nowym Dworze gdańskim mieszka do dziś.

Portret współczesny Zofii Wójciak. Zofia Wójciak zd. Bandyk urodziła się 8 maja 1923 r. w Ochotnicy Górnej. Wychowała się w tradycyjnej góralskiej rodzinie. Ukończyła szkołę podstawową w Ochotnicy Górnej, tam też ukończyła kurs robienia koronki klockowej. W okresie wojennym przebywała na terenie rodzinnej miejscowości, była łączniczką w oddziale partyzanckim. Za działalność konspiracyjna została skazana na karę więzienia, którą odbyła w więzieniu Montelupich w Krakowie.
Od okresu przedwojennego dom rodziny Bandyk był miejscem letniskowym, do którego przyjeżdżali goście z Krakowa, Warszawy, Poznania itp. – działał tak do lat dziewięćdziesiątych. W 1946 r. wyszła za mąż za Franciszka Wójciaka, z którym ma ośmioro dzieci.

Portret współczesny Michaliny Terpiłowskiej. Michalina Terpiłowska z domu (Bojarowska), urodziła się w 1919 r. w. Terpiłowiczach. Ukończyła szkołę w Kobryniu, a następnie w Brześciu. Tam też ukończyła roczny kurs szycia i prac domowych w szkole przy ul. Sadowej u pani Olszewskiej. Powróciła do Terpiłowicz w wieku 16 lat. W tym okresie – do 1940 r. podróżowała często do siostry do Tarnopola. Po 1941 r. przeniosła się do Brześcia z mężem, gdzie ten zaczął prace na kolei. W 1945 r. w maju zostali przesiedleni do Chełmna, a po pół roku pojechali za pracą kolejno do Tczewa i Twardej Góry k. Świecia. W 1959 r. powróciła z rodziną do Tczewa. Zajmowała się na co dzień domem i wychowaniem dzieci.

Portret współczesny Józefa Bałuczyńskiego. Józef Bałuczyński urodził się w 1918 r. na Podolu, we wsi Kniaże, w polskiej rodzinie rolniczej. Tam zastała go II wojna światowa. Podczas wojny pracował przymusowo, a także przebywał na froncie. Po wojnie krótko przebywał w Krakowie, gdzie poddał się leczeniu z powodu poważnej choroby. Następnie wyjechał do Nysy i podjął tam działalność ewangelizacyjną w ramach Kościoła Zielonoświątkowego. Tam też się ożenił. Po kilku latach przeniósł się wraz z rodziną do Wrocławia, gdzie rozpoczął działalność jako pastor. W 1956 r. wraz z rodziną zamieszkał w Słupsku. W kolejnych latach organizował działalność zborów zielonoświątkowych w okolicznych miastach: Szczecinku, Miastku, Ustce, Lęborku. Od dwóch lat mieszka z żoną w Gdyni.

Portret współczesny Moniki Krupowicz. Monika Krupowicz urodziła się 15 lipca 1923 roku w Janowie. Córka z drugiego małżeństwa. Wywodzi się z rodziny rolniczej. Ojciec pracował w kopalni w Afryce, ale przyjechał do Polski szukać żony. Życie świadka skupiało się wokół rodziny i pracy w gospodarstwie. Drugą wojnę światową spędziła w domu rodzinnym, ukrywając się przed sowietami oraz Niemcami. Zapamiętała mieszkającą w Janowie ludność żydowską, ich sposób bycia, pracy i świętowania oraz utworzenie przez Niemców małego getta w czasie wojny. Nie należała do żadnej organizacji politycznej czy społecznej. Wolny czas spędzała śpiewając w chórze parafialnym.

Portret współczesny Janiny Rokickiej. Józefa Janina Rokicka urodziła się 19.03.1919 r. w Gwoźdźcu, gdzie spędziła dzieciństwo. Jej rodzice prowadzili tam gospodarstwo. Była też harcerką i ukończyła gimnazjum urszulanek w Kołomyi. Następnie rozpoczęła studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1940 r. wyszła za mąż za Czesława Rokickiego, z którym zamieszkała potem na wsi pod Lublinem – w Krężnicy Okrągłej. Po tragicznej śmierci męża w 1945 r. przeniosła się z dwoma synami na Śląsk i przyjęła posadę nauczycielki w Białej Prudnickiej. Na początku lat 50. XX w. przeprowadziła się do Gdańska, gdzie zaczęła nauczać w szkole średniej - Technikum Budowy Okrętów Conradinum. Mieszka w Gdańsku do dziś, należy do Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich i często podczas spotkań w szkołach opowiada młodym ludziom o historii i swoim życiu.

Portret współczesny Józefy Krośnickiej. Józefa Krośnicka (z d. Kołakowska) urodziła się w 1914 r. w Pułtusku, gdzie jej rodzice po powrocie ze Stanów Zjednoczonych prowadzili od 1910 r. sklep kolonialny. W Pułtusku ukończyła szkołę i zdała maturę, by następnie rozpocząć studia z zakresu historii, filozofii i historii sztuki na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom magistra otrzymała w 1937 r. na podstawie pracy o przyłączeniu Mazowsza do Korony w połowie XVI w. Po studiach powróciła do Pułtuska, gdzie rozpoczęła praktykę nauczycielską w gimnazjum im. Piotra Skargi. W czasie wojny działała w konspiracji i wstąpiła do tajnej organizacji nauczania. Prowadziła też sklep w pobliskim Płocochowie, gdzie znajdował się punkt przekazu wiadomości AK z tajną skrzynką pocztową. Podczas wojny, aby utrzymać się, zajmowała się domo-wą produkcją mydła i cukierków. Dostała się jednak do niewoli w Obozie Polskim „Bałtyk”, Bei der Lohmühle w Lubece w Niemczech. Tam pod koniec maja 1945 r. założyła pierwszą polską szkołę, którą prowadziła do 5 listopada. Wówczas w ra-mach zorganizowanego transportu dla cywilów, trafiła do Szczecina, a następnie do Poznania i Warszawy. Później z mężem Jerzym osiedliła się w majątku we wsi Stołeczna pod Szczecinem, gdzie Jerzy objął posadę zarządcy państwowego majątku (Państwowe Nieruchomości Ziemskie). Tam Józefa prowadziła też kursy dla analfabetów. W czasie PRL-u jej mąż został oskarżony bezpodstawnie o wywołanie pożaru w budynku należącym do pałacu i uznano go za wroga kraju, dlatego trafił do więzienia. Ją jako żonę również wtedy prześladowano. Po wyjściu z więzienia Jerzy zrzekł się posady w Stołecznej i przenieśli się do Sobowidza na Kociewiu, gdzie został tam dyrektorem Zakładu Rolnego, a Józefa pełniła funkcję kierowniczki miejscowej Szkoły Podstawowej w latach 1951–1961. Później rodzina Krośnickich przeprowadziła się do Pruszcza Gdańskiego i Józefa zaczęła pracę w Szkole Pod-stawowej nr 3 jako nauczycielka historii. Po przejściu na emeryturę zaczęła pisać książki o historii regionu dotyczące Żuław, Pruszcza Gdańskiego i okolic, m.in. Z czasów przełomu 1944-1945; Zanim Gdańskie Wyżyny wróciły do Polski; Księga pamiątkowa kolejarzy polskich z rejonu Pruszcza Gdańskiego…, W cieniu Gdańska, czy Żuławy Gdańskie w historię Pomorza Gdańskiego wpisane. Wspomnienia Józefy Krośnickiej ukazywały się też w serii publikacji Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku „Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu”. W 2010 r. otrzymyła tytuł Ambasadora Pruszcza Gdańskiego.

Portret współczesny Teresy Siedliskiej. Teresa Siedliska z domu Świderska urodziła się 13 kwietnia 1929 r. w miejscowości Zapust w powiecie Horochów w woj. Włodzimierz. Pani Teresa miała dwóch młodszych braci oraz siostrę, która została zamordowana przez Ukraińców w 1943 r. w kościele w Kisielinie. Ojciec pochodził z Krakowa, w czasie I wojny światowej był piłsudczykiem, otrzymał 4 ha ziemi na Wołyniu, gdzie mieszkali aż do 1943 r. Matka, Janina z domu Zelant opiekowała się gospodarstwem i dziećmi. Rodzina uciekła osiedlając się w okolicach Malborka. Pani Teresa, wyszła za mąż i osiadła na Kaszubach.

Portret współczesny Władysławy Rowińskiej.Władysława Rowińska z domu Kepke urodziła się 4 lutego 1938 roku w Kochanowie w rodzinie kaszubskiej. Pani Władysława uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego w Wejherowie, a następnie wraz z rodzicami i trójką rodzeństwa, przeprowadziła się do Rybna, gdzie wspólnie zamieszkali z rodziną niemiecką. Po wyjeździe niemieckiej rodziny Wobrok, jej rodzice przejęli gospodarstwo. Świadek pracowała m.in. w sklepie i Urzędzie Gminy, a potem w zakładach gastronomicznych. W 1962 roku wyszła za mąż, zamieszkała wspólnie z rodzicami, gdzie świadek zajmowała się domem i ósemką dzieci.

Portret współczesny Wasyla Lichacza, urodzonego 2.04.1931 roku w Starym Siole. Miał dwóch braci, w tym jeden Jarosław Lichacz został zabity w wieku 8 lat. Chodził do szkoły w rodzinnej miejscowości od 1938 roku. Po wojnie został wysiedlony na północ do miejscowości Cyprki. Służył w wojsku m.in. w kopalni Wujek gdzie miał okazję obserwować ludzi z obozu w Jaworznie. W młodości pracował w PGR-ach by potem prowadzić własne gospodarstwo rolne w Cyprkach. Na emeryturze zamieszkał w Giżycku.

Portret współczesny Cecylii Biegańskiej. Cecylia Biegańska urodziła się kilka lat przed II wojną światową na terenie kieleckiego, w rodzinie patriotycznej, zaangażowanej w działalność AK. Już jako dziecko udzielała się w ruchu oporu (kurierka, liczenie sprzętu wojskowego Niemców). Po wojnie osiadła we Wrocławiu. Magister inżynier chemii. Pracownik Politechniki Wrocławskiej. Opozycjonistka w PRL-u. Po licznych namowach grona profesorskiego przewodnicząca ZNP w instytucie, w którym pracowała. Członkini Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” na Politechnice Wrocławskiej. Współwydawczyni podziemnej gazetki „Obecność”. Od 1986 r. członkini Duszpasterstwa Ludzi Pracy w parafii przy Alei Pracy we Wrocławiu.

Portret współczesny Tadeusza Owsianko. Tadeusz Owsianko urodził się w łagrze w Peczorze na północy Rosji, gdzie jego matka została skazana na karę więzienia za członkostwo w Armii Krajowej. Do siódmego roku życia świadek wychowywał się w prominentnej sowieckiej rodzinie, do której trafił wskutek odebrania go matce po ukończeniu drugiego roku życia. Później matce udało się odzyskać opiekę nad panem Tadeuszem i wyjechała z nim do Szczecina. Pan Tadeusz został absolwentem łódzkiej szkoły filmowej i trafił do Wrocławia jako operator kamery.

Portret współczesny Bogdana Zdrojewskiego. Bogdan Zdrojewski, absolwent filozofii i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławski. Członek, a później także przewodniczący Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego. Prezydent Wrocławia w latach 1990-2001. Poseł kilku kadencji i senator. W latach 2006-2007 przewodniczący klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, a następnie do 2014 r. minister kultury i dziedzictwa narodowego. W latach 2014-2019 deputowany Parlamentu Europejskiego. Wielokrotnie odznaczany, wyróżniany i nagradzany.

Portret współczesny Filipa Leszka Buczyńskiego, franciszkanina, absolwenta psychologii na KUL, założyciela i prezesa Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia w Lublinie, psychoonkologa i superwizora Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego.