„Dolnośląscy Niepokorni”
Projekt badawczy (w trakcie realizacji) mający na celu stworzenie możliwie kompletnego archiwum osobistych relacji dolnośląskich działaczy organizacji opozycyjnych, uczestników strajków i manifestacji oraz wszystkich tych, którzy w jakikolwiek sposób angażowali się w opór przeciwko władzy komunistycznej i przyczynili się do jej upadku. W ten sposób chcemy stworzyć kolekcję źródeł historycznych, zawierającą m.in. informacje nieobecne w tradycyjnych dokumentach oraz służącą badaczom i edukatorom do zgłębiania i popularyzowania wiedzy o oporze polskiego społeczeństwa w XX w.
Projekt realizuje dr Kamil Borecki (kamil.borecki@zajezdnia.org).
„Elity Wrocławia”
Celem projektu (w trakcie realizacji) jest zebranie relacji wrocławian, którzy – pełniąc w ostatnich dekadach rozmaite funkcje publiczne w obszarze samorządności, nauki, kultury i sportu – wywierali wpływ na życie miasta i jego mieszkańców.
Projekt realizuje dr Ewa Maj (ewa.maj@zajezdnia.org).
„Wrocławskie Tysiąclatki”
Celem projektu jest analiza procesu realizacji we Wrocławiu programu budowy szkół-pomników 1000-lecia Państwa Polskiego w oparciu o dokumenty archiwalne, projekty architektoniczne, dokumenty życia społecznego i relacje świadków historii (projektantów, dawnych dyrektorów i nauczycieli tych szkół oraz uczniów).
Projekt realizuje Marcin Musiał (marcin.musiał@zajezdnia.org).
„Doświadczenie totalitaryzmów podczas II wojny światowej w relacjach historii mówionej”
Projekt badawczy realizowany w ramach projektu „Wrocław i Falstadt nie zapomną. Polskie i Norweskie spojrzenie na totalitaryzmy. Działania edukacyjne, badawcze, wystawiennicze, wydawnicze i popularyzatorskie o różnych doświadczeniach Wrocławia i Falstad totalitaryzmu hitlerowskiego i stalinowskiego w okresie II wojny światowej”, miało na celu zebranie kilkudziesięciu relacji historii mówionej Polaków, którzy podczas II wojny światowej doświadczyli różnych aspektów totalitarnej opresji ze strony okupantów, w szczególności deportacji i pracy przymusowej.
Zespołem realizującym projekt kierowała dr Katarzyna Bock-Matuszyk (katarzyna.matuszyk@zajezdnia.org).
„Klęska ekologiczna w Sudetach Zachodnich a narodziny świadomości ekologicznej w Polsce w latach 80. XX w.”
Celem projektu (w toku) jest zebranie relacji historii mówionej osób, które były świadkami lub uczestnikami działań dotyczących klęski ekologicznej w Karkonoszach i Górach Izerskich (wymierania lasów w latach 80. XX w. i degradacji środowiska przyrodniczego). Wśród rozmówców do tej pory znaleźli się aktywiści na rzecz ochrony środowiska (m.in. z Polskiego Klubu Ekologicznego), leśnicy, naukowcy (geografowie, klimatolodzy, gleboznawcy, ekonomiści), urzędnicy oraz mieszkańcy strefy objętej klęską.
Projekt realizuje dr Marek Szajda (marek.szajda@zajezdnia.org).
Nippern – Niepierzyn – Mrozów. Historia zmiany
Celem projektu (w toku) jest analiza procesów towarzyszących i będących następstwem powojennej wymiany ludności na Dolnym Śląsku w mikroskali, na przykładzie jednej podwrocławskiej miejscowości – Mrozowa. W efekcie projektu powstanie monografia naukowa, wykorzystująca źródła zastane oraz relacje historii mówionej.
Projekt realizuje dr Katarzyna Bock-Matuszyk (katarzyna.matuszyk@zajezdnia.org).
„Listy Milenijne” (2018–2021)
W ramach projektu w kilkudziesięciu archiwach w Polsce i za granicą przeprowadzono badania naukowe na temat listów-zaproszeń, wystosowanych w 1965 r. przez polski episkopat do episkopatów Europy i Świata na obchody Millenium Chrztu Polski. Efektem projektu jest monografia autorstwa dr. hab. Wojciecha Kucharskiego, Listy Milenijne, Wrocław 2020, zawierająca m.in. krytyczną edycję i faksymile wszystkich odnalezionych listów-zaproszeń.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.
„Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne (1945–1989)” (2019–2020)
Projekt badawczy instytucji zrzeszonych w Sieci Ziem Zachodnich i Północnych (www.szzip.pl), zrealizowany przez zespół 30 specjalistów, reprezentujących rozmaite dyscypliny nauk humanistycznych, którego celem było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, czy (a jeśli tak, to pod jakim względem) ziemie przyłączone do Polski w następstwie II wojny światowej tworzą jeden, spójny region, czy też raczej zbiór mniejszych regionów, połączonych historycznym doświadczeniem powojennej wymiany ludności.
Wyniki badań zostały zaprezentowane w wieloautorskiej monografii naukowej Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne 1945–1989 pod redakcją naukową dr. hab. Wojciecha Kucharskiego. Pozycja ukazała się w 2022 r.
„100 100-latków na 100-lecie” (2017–2020)
Celem projektu było zebranie 100 relacji historii mówionej przedstawicieli najstarszego żyjącego pokolenia Polaków, tj. osób urodzonych w 1923 r. i wcześniej, a następnie próba ukazania ostatnich 100 lat historii Polski, z perspektywy tych, którzy to stulecie przeżyli. Efektem projektu była plenerowa wystawa Rówieśnicy Niepodległej (prezentowana również online: LINK) oraz publikacja Rówieśnicy Niepodległej. Sto lat historii Polski z perspektywy najstarszych Polaków, red. K. Bock-Matuszyk, E. Maj, A. Paprot-Wielopolska, Wrocław 2020.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.
„Grant Oral History” (2011–2020)
Cykliczny projekt, mający na celu dofinansowanie badań naukowych prowadzonych przez młodych badaczy z wykorzystaniem źródeł historii mówionej na tematy związane z przeszłością i teraźniejszością Ziem Zachodnich i Północnych. W ramach przyznanych mikrograntów naukowcy rejestrowali określoną liczbę relacji, które zasilały Archiwum Historii Mówionej Ośrodka, a nagrywającym służyły do realizacji ich celów badawczych. Projekt został zawieszony.
