Konferencja naukowa „Jak powstaje region? Kształtowanie się Dolnego Śląska w latach 1945-1950”
Jak powstaje region? Na to pytanie spróbują odpowiedzieć uczestnicy konferencji naukowej, która odbędzie się już 23–24 października w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. Punktem odniesienia dla wystąpień badaczy i badaczek będzie Dolny Śląsk – region analizowany z wielu perspektyw: politycznej, administracyjnej, religijnej, społecznej czy sportowej.
W 80 lat po zakończeniu II wojny światowej pragniemy ponownie spojrzeć na lata 1945–1950, wykorzystując różnorodne podejścia badawcze i metodologiczne. Serdecznie zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu – zarówno naukowców, jak i wszystkich zainteresowanych historią regionu.
Udział w konferencji jest bezpłatny.
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach programu Doskonała Nauka II.
PROGRAM:
📅 23 października 2025 r. (czwartek)
9.00 Otwarcie konferencji, dr Andrzej Jerie, Dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”
9.15 dr hab. Tomasz Przerwa, prof. UWr, ZANIM… Przedwojenny Dolny Śląsk. Region vel regiony różnych prędkości
Sesja I (10.00–11.40)
dr hab. Małgorzata Ruchniewicz, prof. UWr, Przemiany ludnościowe w województwie wrocławskim (1945–1950). Próba uchwycenia dynamiki powiatowej
dr hab. Wojciech Kucharski, Kościoły i związki wyznaniowe w województwie wrocławskim 1945–1950
dr Marek Szajda, Społeczność żydowska w woj. wrocławskim (1945–1950). Nowe ustalenia badawcze
dyskusja i przerwa
Sesja II (12.00–13.40)
Paweł Wysocki, Początki polskiej administracji. Trudny czas pełnomocników i pierwszych starostów (1945–1946)
dr Kamil Borecki, Życie polityczne na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950
dr hab. Robert Klementowski, prof. UWr, Instytucja totalna wobec powiatu jako przestrzeni funkcjonalnej, społecznej i mentalnej. Dolny Śląska a UB 1945–1950
dyskusja i przerwa obiadowa
Sesja III (14.30–15.40)
dr hab. Barbara Techmańska, prof. UWr, Najważniejszy był zapał. Kształtowanie się szkolnictwa na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950
dr Krzysztof Popiński, Początki polskiego szkolnictwa wyższego we Wrocławiu i jego znaczenie dla funkcjonowania Dolnego Śląska w latach 1945–1949
dyskusja i przerwa
Sesja IV (16.00–17.40)
dr hab. Joanna Nowosielska-Sobel, prof. UWr, „Szlachetne zdrowie…” na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950. Sytuacja epidemiczna, powstanie polskiej służby zdrowia i jej zarządzanie w regionie
dr hab. Romuald Łuczyński, prof. UWSB MERITO, Usługi gastronomii otwartej w województwie wrocławskim w latach 1945–1950
dr Sylwia Straszak-Chandoha, Rolnictwo Dolnego Śląska w latach 1945–1950
dyskusja
📅 24 października 2025 r. (piątek)
Sekcja V (9.00–10.40)
dr Szymon Beniuk, Na gruzach dawnych tradycji. Narodziny polskiego sportu w województwie wrocławskim (1945–1950)
dr Dariusz Misiejuk, Organizacje społeczne na Dolnym Śląsku 1945–1950
dr Ivo Łaborewicz, Powstanie i rozwój struktur terytorialnych Poczty Polskiej na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948
dyskusja i przerwa
Sekcja VI (11.00–12.40)
Michał Kurach, Charakterystyka linii kolejowych na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950
Karol Machi, Rozwój transportu kołowego i jego infrastruktury na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950
dr hab. Miron Urbaniak, prof. UWr, Odbudowa drogi wodnej i żeglugi na Odrze po 1945 r.
dyskusja i przerwa obiadowa
Sekcja VII (13.30–15.10)
dr Joanna Hytrek-Hryciuk, Rabunek jako narzędzie władzy i kontroli. Mechanizmy eksploatacji gospodarczej Dolnego Śląska przez Armię Radziecką w latach 1945–1950
Jacek Cielecki, Spalona ziemia i puste mury. Infrastruktura przemysłowa na Dolnym Śląsku po działaniach wojennych i sowieckich demontażach w latach 1945–1947. Studium przypadków
dr hab. Daniel Koreś, dr Radosław Szewczyk, Wojsko i formacje o charakterze wojskowym (WOP, KBW) na terenie województwa wrocławskiego w latach 1945–1950
dyskusja i przerwa
Sekcja VIII (15.30–18.00)
dr Katarzyna Bock-Matuszyk, „W celu propagowania czytelnictwa…”. Tworzenie przestrzeni dla kultury na Dolnym Śląsku w latach 1945–1950
dr Marcin Musiał, Planowanie regionu – koncepcje zagospodarowania przestrzennego województwa wrocławskiego w latach 1945-1950
Marek Drytkiewicz, Rozwój sztuk plastycznych na terenie województwa wrocławskiego w latach 1945–1950
dyskusja
Dwugłos podsumowujący konferencję:
prof. dr hab. Maciej Fic, dr hab. Adriana Dawid, prof. UO, Jak powstaje region? Kształtowanie się Dolnego Śląska w latach 1945–1950
Wejście do budynku od Bistro Zajezdnia.
