Wszystkie zajęcia dostosowane i zgodne z podstawą programową

Pobierz PDF z całą ofertą.

1. Tęskniąc za domem w odległej krainie

GRUPA DOCELOWA: klasy I – III (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Dzisiaj podróż za granicę kojarzy się nam pozytywnie – z możliwością poznania ciekawych miejsc, czy odpoczynku. Jednak nie każda wyprawa poza granice Ojczyzny jest dobrowolna, czego przykładem są losy Sybiraków. Podczas zajęć poznamy historie osób, które często już jako dzieci były zmuszone, aby opuścić Polskę i wyruszyć w podróż na odległą Syberię. Jak wyglądała ich codzienność i jak bardzo różniła się od tego, co znamy dziś? W jaki sposób radzili sobie z tęsknotą za domem? I dlaczego tak ważne jest, aby i dziś przekazywać pamięć o ich losach?
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Uczą się zasad zachowania w przestrzeni muzealnej.
• Dowiadują się jak wyglądała codzienność zesłańców i jak dbali oni o zachowanie polskości.
• Poznają wybrane wydarzenia dotyczące historii Polski XIX i XX wieku.
• Rozpoznają symbole narodowe.
• Utrwalają pojęcie patriotyzmu.
• Poznają znaczenie badania historii i różne źródła historyczne.

2. Aby o ich losach nie zapomnieć – znaczenie historii i pamięci

GRUPA DOCELOWA: klasy IV – VIII (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Głównym zadaniem historii jest odkrywanie przeszłości. O tym, jak wyglądał kiedyś świat i jak żyli ludzie wiele lat temu, możemy dowiedzieć się z różnych źródeł – dokumentów, dzieł sztuki, a także słuchając relacji Świadków Historii. To właśnie dzięki tego rodzaju źródłom historycznym mogła powstać nasza wystawa, na której przekazujemy wiedzę o losach Sybiraków. Dlaczego jednak tak ważne jest opowiadanie wydarzeń sprzed lat współcześnie żyjącym? Jak możemy pielęgnować pamięć o życiu Sybiraków?
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Charakteryzują pracę historyka i rozpoznają różne rodzaje źródeł historycznych.
• Poznają wybrane wydarzenia dotyczące historii Polski XIX i XX wieku.
• Dowiadują się w jaki sposób dziś utrwalana jest pamięć o zesłańcach Sybiru.

3. W więzieniu bez dachu – Polacy na Sybirze od XVIII do XX wieku

GRUPA DOCELOWA: klasy VI – VIII oraz szkoły ponadpodstawowe (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Rozległa i trudno dostępna kraina geograficzna, jaką jest Syberia, w tradycji Polski stała się czymś więcej niż obszarem na mapie świata – zapisała się w historii kraju jako „nieludzka ziemia”. To właśnie tam trudy zsyłki lub katorgi przeżywały pokolenia Polaków, często będący świadkami kluczowych momentów w historii. Na Sybir przymusową podróż odbywali bowiem zarówno konfederaci barscy, jak i uczestnicy powstań, czy osoby poddane represjom w trakcie II wojny światowej. Z jakich powodów władze Imperium Rosyjskiego, a następnie ZSRR wysłały na ten nieprzyjazny teren miliony Polaków? W jaki sposób władza traktowała Sybiraków w komunistycznej Polsce? Na te i inne pytanie odpowiemy na zajęciach, przybliżając tematykę zsyłek na Sybir od XVIII do XX wieku.
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Poznają najważniejsze wydarzenia związane z walką o niepodległość w XVIII i XIX wieku: konfederację barską, powstanie kościuszkowskie, powstanie listopadowe i styczniowe.
• Charakteryzują formy represji popowstaniowych, dowiedzą się czym była katorga i zesłanie.
• Przedstawiają wewnętrzne represje w ZSRR w okresie międzywojennym (w tym tzw. operację polską NKWD).
• Rozpoznają następstwa paktu Ribbentrop – Mołotow.
• Podają przykłady polityki zbrodni radzieckich wobec ludności Polski w czasie II wojny światowej, głównie na podstawie losów zesłańców na Sybir.
• Dowiadują się, jak wyglądał system łagrów w Związku Radzieckim oraz jakie były warunki życia i pracy na zesłaniu.
• Poznają wybrane fakty dotyczące stosunków polsko – radzieckich w XX wieku.
• Zapoznają się z najważniejszymi skutkami II wojny światowej dla Polski, w tym z problemem przesiedleń i zmianami granic.
• Na podstawie świadectw Sybiraków poznają przykłady systemu terroru w stalinowskiej Polsce.

4. Trudy codzienności – życie i praca na zesłaniu

GRUPA DOCELOWA: klasy VI – VIII oraz szkoły ponadpodstawowe (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Mróz, ciągły głód i praca ponad siły – dziś ciężko sobie wyobrazić, że tak właśnie wyglądała codzienność dla wielu ludzi, którzy przez decyzje polityczne władz radzieckich w czasie II wojny światowej, zostali deportowani na Sybir. Warunki ich życia oraz pracy na zesłaniu były nieludzkie, a każdy dzień był walką o przetrwanie. Jak jednak wyglądała podróż na Sybir? Jakie zasady panowały w łagrach? W jaki sposób radzono sobie z tęsknotą za Ojczyzną i co można było robić, aby chociaż przez chwilę odsunąć od siebie myśli o trudnej rzeczywistości? Tego wszystkiego dowiemy się na zajęciach, oglądając ekspozycję, a także przytaczając opowieści osób, które dały świadectwo tego, co doświadczyły na Sybirze zaledwie kilkadziesiąt lat temu, często będąc jeszcze dziećmi.
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Dowiadują się dlaczego i w jaki sposób Polacy trafiali na Sybir.
• Charakteryzują warunki życia oraz to, jak wyglądała praca na Sybirze.
• Wyjaśniają czym był i jak funkcjonował GUŁag.
• Poznają sposoby, dzięki którym zesłańcy podtrzymywali więź z Ojczyzną.
• Zapoznają się ze wspomnieniami ludzi, którzy osobiście doświadczyli życia na zesłaniu.

5. Pożegnanie Europy – czyli motyw Sybiru w sztuce i literaturze

GRUPA DOCELOWA: klasy VI – VIII oraz szkoły ponadpodstawowe (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Sybir, jako miejsce nierozerwalnie związane z historią Polski, od wieków inspirowało artystów. Katorgę ukazywali malarze, do tematyki zesłań wielokrotnie nawiązywał Adam Mickiewicz, podejmowali go także pisarze pozytywistyczni. Motyw Sybiru powrócił także po II wojnie światowej, choćby w autobiograficznym utworze „Inny Świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W jaki sposób Syberia oddziaływała na wyobraźnię artystów i jaki jej obraz tworzyli? Podczas zajęć przedstawimy różne oblicza Syberii, interpretując wspólnie dzieła i omawiając utwory literackie, w których ujęty został temat zesłania.
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Interpretują dzieła sztuki (m.in. „Pożegnanie z Europą” Aleksandra Sochaczewskiego), w których poruszony został temat zesłańców Sybiru.
• Poznają wybrane utwory literackie, w których pojawia się motyw Sybiru (w zależności od stopnia wiedzy uczniów do wyboru: „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego; „Dziady cz. III” Adama Mickiewicza; „Anhelli” Juliusza Słowackiego; „Na nieludzkiej ziemi” Józefa Czapskiego; „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego; „Lalka” Bolesława Prusa).
• Dowiadują się, jak ważne jest odczytanie dzieł w kontekście podstawowych informacji o epoce, w której powstały.

6. Dążąc do pełnej kontroli – o systemach totalitarnych

GRUPA DOCELOWA – klasy VII – VIII oraz szkoły ponadpodstawowe (ilość i szczegółowość przekazywanych informacji zależy od stopnia wiedzy i zapotrzebowania uczniów)
OPIS: Nikt z nas nie chciałby żyć w kraju, w którym łamane są podstawowe prawa człowieka, a władza dąży do kontroli wszystkich aspektów życia swoich obywateli, często stosując przymus i represje. Niestety jednak, taki system rządów, nazywany totalitarnym, rozpowszechnił się w świecie na początku XX wieku, a w niektórych krajach istnieje do dziś. Na zajęciach przyjrzymy się mechanizmowi funkcjonowania państwa totalitarnego, ze szczególnym uwzględnieniem ZSRR. Jakie metody stosowała władza, aby przekonać obywateli o słuszności swoich rządów? Dlaczego decydowała się na przymusowe przesiedlenia ludzi na Sybir? I dlaczego jest tak ważne, abyśmy dziś byli świadomi tego, w jaki sposób działają te represyjne systemy władzy?
CEL ZAJĘĆ - UCZNIOWIE:
• Charakteryzują główne cechy państw totalitarnych.
• Poznają genezę państwa sowieckiego.
• Wymieniają przykłady zbrodni i represji stosowanych przez ZSRR (ze szczególnym uwzględnieniem zbrodni katyńskiej i zsyłek na Sybir).
• Poznają najważniejsze fakty dotyczące stosunków polsko – radzieckich w XX wieku.
• Wyjaśniają okoliczności przejęcia w Polsce władzy przez komunistów.
• Opisują system terroru stalinowskiego w Polsce (na podstawie represji, jakie spotykały Sybiraków).

→ Pobierz PDF z całą ofertą.