kresowiacy przed wyjazdem na ziemie zachodnie: od lewej: Władysław Kotla, Anna Synówka, Władysław Synówka

Przesiedleńcy ze wsi Sąsiadowice w dawnym pow. samborskim, woj. lwowskim, po wyładowaniu z pociągu na stacji w Gryfinie

Relacja polskiej Żydówki dot. losów jej rodziny przed i podczas II wojny światowej oraz przyjazdu, osiedlenia się i życia na Dolnym Śląsku po 1945 r. Zakres chronologiczny: XX w. Miejsca wydarzeń: Lwów, Bytom (woj. śląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

• Relacja Anny Zając, mieszkanki podlwowskich Sokolnik, wspominającej przedwojenne życie w rodzinnej wsi, okupacje: niemiecką i radziecką, warunki życia i głód, traktowanie przez okupantów, następnie dokwaterowanie rodziny łemkowskiej i zmuszenie do wyjazdu z rodzinnej wsi, przyjazd na tzw. Ziemie Odzyskane, warunki mieszkaniowe, życie codzienne i rodzinne; wspomina też dobre relacje z zastanymi po przyjeździe Niemcami - zwykłymi ludźmi, lekarzem, księdzem; opowiada też o odwiedzinach rodzinnej wsi i Kresów w 1990 r.  
• Zakres chronologiczny: 1938-1990  
• Miejsca wydarzeń:
  Sokìl'niki (Sokolniki, daw. pow. Lwów, Ukraina),
  L'viv (Lwów, Ukraina),
  Oława (woj. dolnośląskie),
  Wierzbno (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
  Marcinkowice (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
  Sambor (Ukraina),
  Drohobycz (Ukraina),
  Gródek (Ukraina),
  Kamionka Strumiłowa (Ukraina),
  Rudki (Ukraina),
  Wrocław (woj. dolnośląskie),
  Radziechów (Ukraina)

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

Autor we wspomnieniach przedstawia losy swoje i swojej rodziny od II wojny światowej do czasów współczesnych. W pierwszej części opisuje okupację niemiecką i radziecką rodzinnej wsi Wicyń. Wspomina również o atakach UPA na Polaków. Następnie skupia się na wyjeździe z rodzinnych stron i osiedleniu się w Biskupiach Oławskich. W międzyczasie opisuje swoje dwie podróże do Wicynia z ok. 1976 i 2002 roku. Potem przedstawia realia życia na wsi w okresie PRL (kolektywizacja wsi, trudna sytuacja materialna, praca na roli, niełatwy dostęp do edukacji). W drugiej części opisuje życie codzienne w Wicyniu przed II wojną światową oraz pod okupacją radziecką. Przedstawia przyczyny wyjazdu Polaków na Ziemie Zachodnie, warunki w jakich ludziach musieli podróżować oraz trudności jakie napotkali nowi mieszkańcy Biskupic Oławskich. Zamieszcza również cztery listy rodzin, które wyjechały do: Bielska, Biskupic Oławskich, Nowej Wsi, Rzepina, Krzeszyc, Radzików, Lipian, Radów, Przemysława oraz spis miejscowości, do których zostali przesiedleni mieszkańcy Wicynia w 1945 r. Jako załącznik dołączona jest mapa osiedlenia Wilcynian po 1945 r. Zakres chronologiczny: 1939-2002 Miejsca wydarzeń: Wicyń (obec.Smerekiwka, Ukraina), Złoczow (Ukraina), Biskupice Oławskie (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina)

Wiktor Dębicki na początku wspomina o prześladowaniach Polaków przez uzbrojone oddziały Ukraińców i ucieczce swojej rodziny. Następnie opowiada o wyjeździe na Ziemie Zachodnie i przybyciu do Marcinowic. Opisuje pobyt w nowym domu, oraz relacje ze współlokatorami -Niemcami. Wspomina o przymusowych dostawach żywności, oraz o aresztowaniu jego ojca przez UB. Opisuje spółdzielnię gospodarczą -,,Kołchoz". Dodano załączniki: Postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, Karty zwolnienia więźnia śledczego. Zakres chronologiczny: 1940-1955 Miejsca wydarzeń: Białoktrynica (Ukraina), Marcinowice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Tadeusz Bronowski w liście przedstawia pokrótce swoją biografię. Najpierw przedstawia losy swojej rodziny przed II wojną światową, oraz podczas okupacji radzieckiej. Następnie wspomina o wyjeździe ze Lwowa do Wrocławia. Skupia się na opisie pomocy porządkowania Hali Stulecia oraz postawienie Iglicy. Wymienia profesorów, którzy przyjechali ze Lwowa do Wrocławia. Na końcu w kilku zdaniach opisuje swoje dalsze dzieje: rozpoczęcie pracy i uzyskanie mieszkania. Wspomina, że przeszedł na emeryturę w 1996 r. Zakres chronologiczny: 1930-1996 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław

W pierwszej części relacji Bogusława Dębicka przytacza wspomnienia proboszcza z jej rodzinnej wsi Romana Dacy, który cudem przeżył napad uzbrojonych grup Ukraińców na plebanię. Następnie opisuje swoją podróż na Ziemie Zachodnie. Wspomina o działalności szabrowników. Następnie opowiada o uwięzieniu i torturowaniu swojego ojca przez UB, jego długą rekonwalescencję po zwolnieniu i śmierć. Opisuje nierówną walkę w sądzie o ukaranie winnych tej śmierci oraz odszkodowanie. Wspomina o inwigilacji jej rodziny przez władze. Pokrótce przedstawia historię członków swojej rodziny, a także losy innych Polaków w trakcie II wojny światowej i w okresie powojennym. Przytacza wspomnienia swojego stryja - Józefa Burdzego, w których opisuje on swoje aresztowanie, rozprawę i uwięzienie (lata 50). Autorka następnie przedstawia dalsze losy swojej rodziny. Opisuje jak wyglądało życie kulturalne na wsi po wojnie. Wspomina o metodach władzy w walce z Kościołem. Dodano załączniki: Legitymację członka Komisji Wysiedleńczo -Zabezpieczającej, zaświadczenie pełnienia obowiązków sołtysa, list od Eryki Pusz, odpis Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24.05.1963, Odpowiedź PRN w Środzie Śląskiej na pismo Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu dot. gospodarstwa Adama Burdzego. Zakres chronologiczny: 1940-1989 Miejsca wydarzeń: Nowosielce -Żurawno (Ukraina), Łukowiec Wiszniowski (Ukraina), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Mieczków (woj. dolnośląskie), Wrocław, Mściwojów (woj. dolnośląskie)

Jan Góralski w swoich wspomnieniach opisuje (częściowo w formie wywiadu) losy czterech weteranów (w tym własne). Dzięki relacjom możemy poznać wiele szczegółów dotyczących okresu 20-lecia międzywojennego: życia codziennego, gospodarki, wojska.Weterani dzielą się swoimi przeżyciami z okresu II wojny światowej. W dalszej części przedstawione są ich losy w powojennym Wrocławiu, aż do czasów współczesnych. Autor opowiada także szerzej o życiu codziennym mieszkańców, o rozwoju przemysłu, przedstawia sytuację polityczną i gospodarczą w kraju i ich skutki dla stolicy Dolnego Śląska oraz przytacza kilkakrotnie szczegółowe opisy i historie niektórych wrocławskich budynków. Na uwagę zasługują również opis: podróży pociągiem repatriacyjnym (wspomnienia jednego z weteranów), wysiedlenia Niemców, przygotowań do otwarcia: Wystawy Ziem Odzyskanych, Ogrodu Zoologicznego oraz Światowego Kongresu Intelektualistów, epidemi ospy (1963), wizyt Janna Pawła II we Wrocławiu (1978 i 1997), stanu wojennego we Wrocławiu (1981-1982), Powodzi Tysiąclecia (1997), oraz wycofanie się wojsk (pocz.lat 90 XX w.) We wspomnieniach możemy znaleźć teksty kilku piosenek ułańskich. Praca ma układ tematyczno-chronologiczny. Autor opatrzył ją przypisami, a także ustępami wspomnień innych osób. Zakres chronologiczny: 1904 -1999 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Gródek Jagielloński (Kresy, Lwów, Pomorze, Hrubieszowo, województwo poznańskie, Rybno (pogranicze Prus Wschodnich), Nowe Miasto, Rajcza (k. Żywca)

Orzeczenie Rp. Nr 6202 dot. majątku pozostawionego na Kresach wydane na nazwisko Jan Ilnicki przez Państwowy Urząd Repatriacyjny Oddział, Wrocław 23.09.1946.

Zaświadczenie nr 954 na prawo ewakuacji do Polski wydane na nazwisko Michał Wróblewski przez Pełnomocnika Okręgowego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, 1945.

Zaświadczenie nr 956 na prawo ewakuacji do Polski wydane na nazwisko Maria Wróblewski przez Pełnomocnika Okręgowego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, 1945.

Zaświadczenie na prawo ewakuacji do Polski wydane na nazwisko Jadwiga Jaroszewicz, zam. Brzozówka, rej. Nowogródek, przez Pełnomocnika Okręgowego Rzeczpospolitej Polskiej do spraw Ewakuacji, 15.06.1946.

  Poświadczenie obywatelstwa polskiego wydane na nazwisko Teofil Niedziewicz z rodziną przez Satrostę Powiatowego w Wejherowie, Wejherowo 13.08.1948. Opatrzone pieczęcią Satrosty Morskiego w Wejherowie i jego podpisem; odręczna adnotacja dot. zmiany daty urodzenia syna Jerzego uwierzytelniona pieczęcią i podpisem Kierownika Referatu Administracyjno-Prawnego Starostwa Powiatowego w Wejherowie.

Praca pt. "Historie rodzinne" autorstwa Bogdana Niedziewicza (ur. 1945 w Pucku) dotyczy wojennych losów jego rodziców: Kazimiery (z d. Jurczyszyn) i Teofila Niedziewiczów. Autor opisuje udział Teofila, pracownika Sądu Grodzkiego w Dleatynie, w wojnie obronnej 1939 r. (internowanie na Węgrzech w obozie Nagykanizsa; dobre, pół-wolnościowe warunki życia w obozie, praca kurierska przy załatwianiu dokumentów dla żołnierzy polskich udających sie do armii we Francji, zwolnienie w 1942 r. i dwutygodniowa podróż na pieszo do Lwowa) oraz zaangażowanie Kazimiery w pomoc dla żołnierzy z rozbitych oddziałów Wojska Polskiego, które ściągnęło na nią represje po wkroczeniu Sowietów do Lwowa. Ponado praca zawiera opis represji obu okupantów wobec Polaków we Lwowie (aresztowania, łapanki), sposobów na ich uniknięcie (zatrudnienie w instytucie prof. Weigla „Instytut für Fleckfieber und Virusforschung", produkujacym szczepionki przeciw durowi) oraz trudów życia codziennego (problemy z aprowizacją, wyprawy po żywność na wieś, handel). Ostatnia cześć pracy dot. okresu powojenngo: 28-dniowa podróż zgrożonej arsztowaniem rodziny ze Lwowa do Pucka, gdzie Niedziewiczowie objęli poniemieckie gospodarstwo rolne, po czym w 1948 r. przeprowadzili się - za namową znajomych lwowiaków - do Wrocławia, gdzie Teofil podjął pracę przy odbudowie miasta (kamieniarz).   zakres chronologiczny: 1908-1948 miejsca wydarzeń: Lwów, Delatyn, Nagykanizsa (Węgry), Puck, Wrocław

Praca pt. Moje korzenie. Mój ród została napisana w 2002 r. przez uczennicę I Liceum Ogólnokształcącego w Środzie Śląskiej, Wiktorię Sudoł, na podstawie wspomnień jej dziadków ze strony matki i dotyczy historii dwóch rodzin: Kosieckich i Skrętkowiczów. Autorka opisuje syberyjską gehennę Marii Kosieckiej i jej pięciorga dzieci: wysiedlenie z Nowych Trok, podróż bydlęcym wagonem, trudne warunki życia codziennego w sowchozie w okolicach Bijska w Kraju Ałtajskim (chłód, brak żywności i podstawowego wypsażenia gosp. domowego, budowa ziemianki), powrót z zesłania, spotkanie z mężem w Gdyni (właściciel folwarku w Nowych Trokach, aresztowany w lutym 1944 r., zesłany do obozu, skąd trafił do armii gen. Andersa, z którą przeszedł cały szlak bojowy) i osiedlenie się w 1946 r. we Wrocławiu. Druga częśc pracy dotyczy losów rodziny Skrętkowiczów, którzy, uniknąwszy śmierci z rąk banderowców na Podolu, zostali wysiedleni na Ziemie Zachodnie i trafili do Wrocławia, skąd, po 6 tygodniach koczowania na stacji Brochów, zostali skierowani przez PUR do wsi Nippern (dziś. Mrozów), gdzie osiedli. Por.: książka Ireny Zabratyńskiej (z d. Kosieckiej), „Syberia w oczach dziecka-zesłańca” oraz opracowane przez nią zapiski z notatników ojca, Bronisława Kosieckiego, pod tytułem „Zapiski żołnierza tułacza”.   miejsca wydarzeń: Nowe Troki (wileńszczyzna), Podole, Bijsk (Kraj Ałtajski, Syberia), Wrocław zakres chronologiczny: 1898-1984

Relacja Stefana Łukomskiego (ur. 1928, Andrusijów, pow. Równe) dotyczy rzezi wołyńskiej. Autor opisuje stosunki polsko-ukraińskie oraz ucieczkę swojej rodziny, ostrzeżonej przez sąsiadów, z miejscowości Jazłowce do administrowanego przez Niemców gospodarstwa. Zakres chronologiczny: 1943 Miejsca wydarzeń: Jazłowce

Helena Janiga, ur. 1927 r., przeżyła II wojnę światową w Wilnie. W swojej relacji opisuje bombardowania miasta, deportację dalszej rodziny przez Sowietów na wschód oraz ucieczki z miasta na wieś w przełomowcyh momentach wojny: we wrześniu 1939 r., w czerwcu 1941 r. oraz w lipcu 1944 r. Druga część relacji dot. podróży na Ziemie Zachodnie oraz pierwszych wrażeń autorki z Wrocławia, gdzie jej rodzina osiadła w 1946 r. (po krótkim pobycie w Szczecinie).   zakres chronologiczny: 1939-1946 miejsca wydarzeń: Wilno, Szczecin, Wrocław

Zdzisław Zieliński, syn tramwajarza, jako 16-latek wraz z rodziną przyjechał jesienią 1945 r. ze Lwowa do Wrocławia pierwszym transportem tramwajarzy. W swojej relacji szczegółowo opisuje nastroje panujące wśród Polaków przygotowujących się do opuszczenia rodzinnego miasta, warunki panujące podczas podróży do Wrocławia (m.in.: współpasażerowie, higiena osobista, wypadki, najścia sowieckich żołnierzy) oraz pierwsze miesiące życia we Wrocławiu (m.in.: zdobycie mieszkania, uruchomienie komunikacji miejskiej, odgruzowywanie, usuwanie śladów niemieckiej przeszłości, pierwsze święta Bożego Narodzenia). Relacja ma charakter literacki; autor dzieli się swoją wiedzą dot. historii Kresów i Dolnego Śląska oraz porównuje Lwów z Wrocławiem.  
Zakres chronologiczny: 1945 Miejsca wydarzeń: Lwów, (Tarnów, Kraków), Wrocław

Relacja Janiny Polak dot. wysiedlenia z Grodna do Koszlina w grudniu 1947 r. i wojennych losów rodziny (brat w armii gen. Andersa) oraz warunków życia w powojennym Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1946-2007 Miejsca wydrzeń: Grodno, Koszalin, Wrocław

Relacja Józefa Sługockiego dot. rzezi wołyńskiej, ucieczki w czerwcu 1944 r. z rodzinnej miejscowości Horożanka, (woj. Tarnopolskie) i trudnych początków życia ekspatriantów na Ziemiach Zachodnich. Zakres chronologiczny: 1944 - 1947 Miejsca wydarzeń: Horożanka, Halicz, Świebodzin

Relacja Anny Rosół dotyczy dzieciństwa we wsi Kaczanówka, tradycji świątecznych, relacji pomiędzy ludnością polską i ukraińską, okupacji, powojennego życia na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny relacji: 1919 - 2018   Miejsca wydarzeń: Kaczanówka (obw. tarnopolski, Ukraina), Lublin (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Poczajów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Jerzego Podhajeckiego dotyczy II Wojny Światowej we Lwowie, przesiedlenia na Górny Śląsk i powjennej społeczności Bytomia.   Zakres chronologiczny: 1939-1970   Miejsca wydarzeń: Bytom (woj. śląskie), Lwów (Ukraina), Katowice (woj. śląskie)

Relacja Mirosława Pożarskiego dotyczy aresztowania rodziny w Wołkowyskach, wywózki na Syberię, warunków życia w kołchozie, stosunków z miejscową ludnością, amnestii w 1941 roku, pobytu w Uzbekistanie, wstąpienia do szkoły Junackiej i pobytu w Persji i Afryce, lat powojennych i okresu po powrocie do Polski, studiów w Warszawie, wyjazdu do Ostródy.   Zakres chronologiczny: 1929-2017   Miejsca wydarzeń: Syberia, Archangielsk (Rosja), Szafrikan, Buchara (Uzbekistan), Kermine (Nawoi,Uzbekistan),  Outdshroon (Republika Południowej Afryki), Tanzania, Kenia, Przylądek Dobrej Nadziej, Isfahan (Iran), Teheran (Iran), Bombaj (Indie), Czechowice-Dziedzice (pow. bielski, woj. śląskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Białystok (woj. podlaskie), Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Relacja Eugenii Palmowskiej, wieloletniej sołtys Kelbarka Małego, dotyczy losów rodziny na Kresach oraz po przybyciu na Ziemie Zachodnie i Północne, relacji narodowościowych jakie panowały we wsi Klebark Mały po wojnie, postaw i zachowań ludzi, świąt i tradycji panujących na wsi warmińskiej od lat 40 do dnia dzisiejszego, pracy na stanowisku sołtysa.   Zakres chronologiczny relacji: lata 20 XX wieku - 2017   Miejsca: Klebark Mały (pow. olsztyński, woj. warmińsko-mazurskie), Kelbark Wielki (pow. olsztyński, woj. warmińsko-mazurskie), Jowicze, Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Purda (pow. olsztyński, woj. warmińsko-mazurskie), Mikaszewicze (Białoruś), Święciany (Litwa), Szczytno (woj. warmińsko-mazurskie)

Anna Kasprzyk opisuje naukę pracy na roli w wieku dziecięcym oraz pracę sezonową na folwarku, maszyny tkackie używane w latach przedwojennych, łapanki młodych ludzi do wywózek na roboty, ukrywanie się przed wywózką, ucieczka przed frontem, chowanie rzeczy w ścianach domów na Wschodzie, przyjazd na Ziemie Zachodnie, znajdowanie rzeczy schowanych przez Niemców, a także zwyczaje Żydów na Kresach i relacje pomiędzy dziećmi polskimi, ukraińskimi i żydowskimi.   Zakres chronologiczny relacji: 1924–2018   Miejsca wydarzeń: Kresy, Zabojki (Ukraina), Kozłów (Ukraina), Lubrza (woj. opolskie), Pokropiwna (Ukraina), Denysów (Ukraina), Prudnik (woj. opolskie), Baligród (pow. leski, woj. podkarpackie), Gubin (pow. krośnieński, woj. lubuskie), Śmicz (pow. prudnicki, woj. opolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Tarnopol (Ukraina), Berlin (Niemcy), Prężynka (pow. prudnicki, woj. opolskie)

Relacja Pauliny Fircowicz opisuje losy rodziny Świadka, którzy tuż po I wojnie światowej zakupili ziemie z rozparcelowanego majątku barona Hugo Wattmana i wybudowali się w miejscowości Doliny koło Cieszanowa. W dalszej części Świadek skupia się na swoim dzieciństwie, opowiada o szkole, do której uczęszczały dzieci polskie i ukraińskie, o kulcie Józefa Piłsudskiego, o organizacjach społecznych tj. Związek Strzelecki, harcerstwo, koła gospodyń wiejskich, o spędzaniu czasu ze starszymi braćmi, którzy rowerami jeździli do Lwowa, a w gazetach śledzili m.in. sprawę Rity Gorgonowej. Następnie Świadek skupia się na II wojnie światowej: przedostanie się jednego z braci do 3 Dywizji Strzelców Karpackich, drugi członek Armii Krajowej. Opis życia codziennego w okupowanej Polsce: zdawania kontyngentów żywnościowych Niemcom, przygotowaniom Niemiec do ataku na ZSRR, Holocaustu – bezpośredniej obserwacji masowego grobu Żydów pomiędzy Lubaczowem a Dachnowem, mordu Żydów na ulicach Lubaczowa. W 1942r. podczas Aktion Zamość, Świadek wraz z rodziną został wysiedlony i przewieziony do obozów tymczasowych w Suścu, Zamościu, a następnie na roboty przymusowe do Niemiec. Opis życia powojennego. Zakres chronologiczny: 1922- lata 90-te XX w. Miejsca wydarzeń: Lubaczów (woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zamość (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Niemirów (Ukraina), Wróblaczyn (Ukraina), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Relacja Stanisławy Szarycz dotyczy zesłania na Syberię, realiów życia w Archangielsku, osiedlenia we Wrocławiu w 1946 roku, zniszczeń wojennych i odbudowy miasta a także sytuacji Sybiraków po II Wojnie Światowej.   Zakres chronologiczny: 1935-2017   Miejsca wydarzeń: Planty (woj. nowogródzkie), Baranowice (woj. nowogródzkie), Archangielsk (Rosja), Skorokhodove (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Chołmogory (Rosja), Edmonton (Kanada), Toronto (Kanada), Sydney (Australia), Ratyń (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Sulistrowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Słupsk (woj. pomorskie)

Irena Paszun opisuje napaści UPA na ludność polską, wysiedlenie na Ziemie Zachodnie, relacje Polaków z Niemcami i wysiedlenie ludności niemieckiej, kontakty handlowe z radzieckimi żołnierzami, przymusowe odgruzowywanie miasta.   Zakres chronologiczny: 1937-1947   Miejsca wydarzeń: Granne (pow. siemiatycki, woj. podlaskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wilków Wielki (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Ludów Śląski (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Niemcza (woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie)

Relacja Janiny Czwartackiej na temat sytuacji w jej rodzinnej wsi Tiutków i okolicach Trembowli w latach 1939-1945 oraz wywózki na tzw. Ziemie Odzyskane; świadek opisuje morderstwa dokonywane przez nacjonalistów z UPA na okolicznej ludności polskiej, ukrywanie się przed Ukraińcami, wkroczenie Armii Czerwonej w 1943 r., i drogę pociągiem z Trembowli do Wrocławia-Brochowa - konieczność wyżywienia inwentarza, straty dobytku, zabójstwo jednego z współwywiezionych; wspomina też ucieczkę ludności cywilnej z centralnej i zachodniej Polski przez rejon Trembowli, napięte relacje z Ukraińcami przed II Wojną Światową oraz regionalizmy Polaków mieszkających w innych wsiach; osobno opowiada o śmierci swojego brata w bitwie pod Budziszynem; relacja jest dość chaotyczna, choć bogata w szczegóły.   Zakres chronologiczny: 1938-1946   Miejsca wydarzeń: Tût'kìv (Tiutków, Ukraina), Pantaliha (Pantalicha, Ukraina), Terebovlâ (Trembowla, Ukraina), Bautzen (Budziszyn, Niemcy), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zazdrość (Ukraina), Ostrowczyk (Ukraina), Katowice (woj. śląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Ołyka (Ukraina), Ruzdwiany (Ukraina), Darachów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Julii Krzaklewskiej dotycząca czasu II Wojny Światowej we Lwowie, wysiedlenia zeń i pierwszych lat pobytu we Wrocławiu; świadek prowadzi narrację głównie w oparciu o losy męża, aresztowanego i więzionego przez sowieckiego okupanta, później studiującego weterynarię i medycynę i pracującego w PGR niedaleko Ołtaszyna; świadek wspomina też losy niektórych członków swojej rodziny, którzy zginęli na Kresach, warunki życia w okupowanym Lwowie, wysiedlenie i transport do Wroclawia, warunki bytowe w zniszczonym Wrocławiu tuż po wojnie, szabrowników, życie na Ołtaszynie i działalność męża zmierzającą do utworzenia muzeum Panoramy Racławickiej; świadek mówi też, iż ślub, jaki wzięła z mężem był pierwszym ślubem w katedrze wrocławskiej po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1939- 1985 Miejsca wydarzeń: L'viv (Lwów, Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Bytom (woj. śląskie)

Relacja Ludwika Jasinowskiego dot. wywiezienia rodziny na Sybir, ciężkich warunków życia, następnie przeniesienia się rodziny wraz małym autorem relacji do Kazachstanu, głodu i śmierci bliskich, powrotu po zakończonej wojnie do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1939- 1960.   Miejsca wydarzeń: Archangielsk (Rosja), Kazachstan, Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Choszczno (woj. zachodniopomorskie), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Ostrów Wielkopolski (woj. wielkopolskie)

Relacja kresowiaka dot. II wojny światowej i powojennych przesiedleń widzianych z perspektywy dziecka. Zakres chronologiczny: 1939-1946. Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Chodorów (Ukraina), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)  

Relacja kresowiaka dot. II wojny światowej widzianej z perspektywy dziecka, terroru UPA wobec ludności Polskiej, przesiedlenia na Dolny Śląsk oraz życia studenckiego we Wrocławiu w latach 50. XX w. Zakres chronologiczny: 1941-1959. Miejsca wydarzeń: Budzanów (dziś Budaniw, Ukraina), Mościsko (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Relacja Kresowianki dotycząca II wojny światowej i okupacji, terroru UPA wobec Polaków, przesiedlenia na ziemie zachodnie i północne oraz życia na tym obszarze w pierwszym powojennym okresie, a także wyjazdów zagranicznych w okresie PRL.   Zakres chronologiczny: 1939-1997.   Miejsca wydarzeń: Załucz (dziś: Horisznie Załyczczia, Ukraina), Śniatyn (dziś Sniatyn, Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Biskupice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Bystrzyca (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Toronto (Kanada), Kołomyja (Ukraina), Lwów (Ukraina), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Żywiec (woj. śląskie)

Relacja Bronisławy Guza, dotycząca życia codziennego w Obertynie i okolicach, moment przesiedlenia do Siedlc, działania wojenne, działania UPA, represje, organizację zycia po wojnie w Siedlcach, odbudowę i działania władzy na szczeblu lokalnym.   Zakres Chronologiczny: 1929-1997   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Horodenka (Ukraina), Żuków (Ukraina), Lwów (Ukraina), Śniatyn (Ukraina), Oldenburg (Niemcy), Zadubrowce (Ukraina), Stantsiya Gody Turka (Ukraina), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Tarnów (woj. małopolskie), Brochów (dzielnica Wrocławia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Gaj (Ukraina), Kołomyja (Ukraina), Łuck (Ukraina), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Żytomierz (Ukraina), Racibórz (woj. śląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Sobociska (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Relacja Kresowiaka dot. życia na Wileńszczyźnie w pierwszych latach powojennych, przyzjazdu do Polski w latach 50. XX w., studiów na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, wydarzeń marca 1968 r. oraz działalności opozycyjnej w latach 80. XX w. Zakres chronologiczny: 1944-1989. Miejsca wydarzeń: Wersoka, Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Düsseldorf (Niemcy), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie), Budapeszt (Węgry), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie)

Relacja kresowiaka dot. życia w rodzinnych stronach przed wojną i w czasie okupacji oraz okoliczności wysiedlenia i przyjazdu na Dolny Śląsk w 1945 r.   Zakres chronologiczny: lata 30. i 40. XX w.   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Sobocisko (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Żuków (Ukraina), Kołomyja (Ukraina), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Gwoździec (Ukraina)

Relacja mieszkańca wsi Siedlce (w rozmowie wzięła też udział jego matka, Genowefa, oraz brat) dot. losów jego rodziny na kresach wschodnich podczas II wojny światowej, wysiedlenia z rodzinnych stron, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i pierwszych lat życia w nowej "małej ojczyźnie" oraz wyjazdów na Ukrainę w latach powojennych.   Zakres chronologiczny: 1939-2011.   Miejsca wydarzeń: Żywaczów (Ukraina), Obertyn (Ukraina), Horodenka (Ukraina), Tłumacz (Ukraina), Niezwiska (Ukraina), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie)  

Relacja kresowianki dot. życia pod sowiecką i niemiecka okupacją, rzezi Polaków dokonywanych przez UPA, wysiedlenia z rodzinnych stron i osiedlenia się na Dolnym Śląsku oraz pierwszych lat życia w nowej "małej ojczyźnie".   Zakres chronologiczny: 1939-1950.   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Brochów (dziś dzielnica Wrocławia), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Śniatyn (Ukraina), Kotowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Sobocisko (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Dżurków (Ukraina), Zbaraż (Ukraina), Żytomierz (Ukraina), Zadubrowce (Ukraina)

Relacja kresowianki dot. życia pod okupacją niemiecką oraz wysiedlenia z rodzinnych stron i osiedlenia na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: lata 40. XX w. Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Sobocisko (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Kołomyja (Ukraina), Horodenka (Ukraina), Berlin (Niemcy), Lwów (Ukraina), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Mielno (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Siedlce, Oława (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja kresowiaka, odznaczonego medalem "Sprawiedliwy wśród narodów świata", dot. ratowania Żydów przez jego rodzinę podczas II wojny światowej, pracy na kolei podczas okupacji oraz wysiedlenia z kresów wschodnich, osiedlenia się na Dolnym Śląsku i pierwszych powojennych latach życia w nowej "małej ojczyźnie".   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: dawne województwo stanisławowskie, Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Kałusz (Ukraina), Jawor (woj. dolnośląskie), Tel Aviv (Izrael), Oława (woj. dolnośląskie), Bolechów (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Siechnice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Kotowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Brzeg (woj. opolskie), Niemodlin (pow. opolski, woj. opolskie), Dolina (Ukraina), Kijów (Ukraina), Lwów (Ukraina), Stryj (Ukraina), Paczków (pow. nyski, woj. opolskie)

Relacja wieloletniego działacza PTTK dot. turystyki na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej.   Zakres chronologiczny: 1946-2011   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Rawa Ruska (obw. lwowski, Ukraina), Zamość (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Wambierzyce (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Polanica Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Lubawka (pow. kamiennogórski, woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Relacja Kresowianki, Janiny Bilewicz-Berezowskiej z d. Posacka, przybyłej do Kłodzka jednym z pierwszych transportów dot. życia codziennego w tym mieście w okresie powojennym. Zakres chronologiczny: (1939) 1945-1980. Miejsca wydarzeń: Stryj (Ukraina), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Tbilisi (Gruzja), Kijów (Ukraina), Moskwa (Rosja)

Relacja byłej mieszkanki wsi Siedlce dot. losów jej i jej rodziny podczas II wojny światowej, przesiedlenia z kresów wschodnich na ziemie zachodnie oraz powojennego życia na dolnośląskiej wsi. Zakres chronologiczny: lata 40. i 50. XX w. Miejsca wydarzeń: Obertyn (obw. iwanofrankiwski, Ukraina), Siedlce (woj. mazowieckie), Zadubrowce (obw. iwanofrankiwski, Ukraina), Oława (woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Kotowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkańca wsi Siedlce dot. losów jego i jego rodziny podczas II wojny światowej, przesiedlenia z kresów wschodnich na ziemia zachodnie i północne, powojennego życia na Dolnym Śląsku oraz powodzi w 1997 r..   Zakres chronologiczny: 1939-1997.   Miesjca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Żywaczów (Ukraina), Oława (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Sobocisko (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie)  

Relacja mieszkańca wsi Siedlce dot. życia codziennego tej miejscowości w okresie powjennym oraz powodzi w 1997 r. Zakres chronologiczny: 1944-1997. Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Siedlce (woj. mazowieckie), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie) , Oława (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkanki Siedlec dot. losów jej rodziny podczas II wojny światowej, przesiedlenia z kresów wschodnich na ziemie zachodnie i północne oraz powojennego życia w Siedlcach i pracy w tamtejszej szkole podstawowej.   Zakres chronologiczny: 1939-1991.   Miejsca wydarzeń: Piszczatyńce (Ukraina), Borszczów (Ukraina), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Czerniowce (Ukraina), Oława (woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkanki Kłodzka przybyłej do tego miasta w sierpniu 1945 r. dot. wojny i okupacji na Kresach Wschodnich, a także wysiedlenia i przyjazdu na ziemie zachodnie oraz pierwszych miesięcy i lat życia tamże. Zakres chronologiczny: lata 40. XX w. Miejsca wydarzeń: Stryj (obw. lwowski, Ukraina),Skole (obw. lwowski, Ukraina) , Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Mieszkańcy Sąsiadowic w dawnym powiecie samborskim, w woj. lwowskim, wyładowani z transportu na stacji Gryfino

Karta ewakuacyjna wystawiona na nazwisko Jadwiga Wojciechowska zamieszk. w Wilnie przez Głównego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, 16.02.1945.

okazicielką dokumentu wystawionego przez Głównego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego do spraw Ewakuacji Wanda Fokczyńska, zam. w Wilnie, ul. U župio pol. Zarzeczna

okazicielem zaświadczenia Donat Korzeniowski, zam. w m. Januszpol dziś: Iwanopil, Ukraina; na odwrociu adnotacje oddziałów powiatowych Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Kutnie, Wschowie i Środzie Śląskiej;

okazicielem zaświadczenia Zofia Korzeniowska, ur. w m. Januszpol dziś: Iwanopil; na odwrociu pieczątki oddziałów powiatpwych Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Kutnie, Wschowie i Środzie Śląskiej;

Karta ewakuacyjna wydana na nazwisko Jan Krawiec przez Głównego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego do spraw Ewakuacji, Lwów 24.03.1945.

Zaświadczenie o ewakuacji do Polski wydane na nazwisko Aldona Balsewicz zam. w Wilnie przez Głównego Pełnomocnika PKWN, 05.03.1945.

Karta ewakuacyjna wystawiona na nazwisko Jadwiga Wojciechowska zamieszk. w Wilnie przez Głównego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, 16.02.1945.

Pocztówka wydana z okazji wystawy "Pociąg do historii".

Pocztówka wydana z okazji wystawy "Pociąg do historii".

Kserokopia świadectwa szkolnego Róży Kuczery ze szkoły podstawowej w Ust-Abakanie, do której chodziła po wywiezieniu jej ze Lwowa w 1951; trzy pieczęcie tekstowe Związku Sybiraków potwierdzające autentyczność świadectwa; dwie parafki Heleny Kamińskiej, Prezes Zarządu Koła Wałbrzych Związku Sybiraków Oddział Wałbrzych

akta nadania gospodarstwa rolnego we wsi Poźrzadło w gm. Łagów w ówczesnym pow. sulęcińskim, woj. poznańskim dziś w pow. świebodzińskim, woj. lubuskim Janowi Sławkowi, ur. we wsi Olszanik w pow. samborskim, przedwojennym woj. lwowskim dziś Vìl′šanik na Ukrainie; w górnej części grafika z godłem Polski; z lewej strony herby: Wrocławia, Kostrzyna nad Odrą i przypuszczalnie Opola; z prawej strony herb Szczecina oraz dwa niezidentyfikowane

karta ewakuacyjna Jana Sławika, mieszkańca wsi Olszanik w II RP w pow. samborskim, woj. lwowskim - dziś Vìl´šanik na Ukrainie, 10.04.1946 r. wysiedlonego wraz z żoną i czwórką dzieci, 13.07.1946 r. osiedlonego w pow. sulęcińskim w ówczesnym woj. poznańskim - dziś w woj. lubuskim

dokument zaświadczający, iż Ludwik Wilczek, ur. w Samborze w woj. lwowskim dziś Sambir, Ukraina, zam. w Dublanach w pow. samborskim dziś Dublany, Ukraina, jest repatriantem w rozumieniu układu zawartego przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego z Rządem właśc. Radą Komisarzy Ludowych USRR Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej; 09.09.1944 r.; na odwrociu informacja o wypłaceniu 21.12.1946 r. okazicielowi dokumentu zapomogi w wysokości 300 zł w Punkcie Etapowym PUR we Wrocławiu przy ul. Stalina dziś: Jedności Narodowej 117

okazicielką dokumentu wystawionego przez Głównego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego do spraw Ewakuacji Wanda Fokczyńska, zam. w Wilnie, ul. U župio pol. Zarzeczna

okazicielem zaświadczenia Franciszek Fokczyński, pracownik Urzędu Głównego Pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do Spraw Ewakuacji Ludności Polskiej w właśc.: z Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej

okazicielem dokumentu Franciszek Fokczyński, współpracownik Głównego Pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do Spraw Ewakuacji Ludności Polskiej w właśc.: z Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej; dokument powstał na odwrociu fragmentu niemieckiego formularza Deutsche Reichsbahn Niemieckich Kolei Rzeszy

okazicielem dokumentu Franciszek Fokczyński, współpracownik Głównego Pełnomocnika Rządu RP do Spraw Ewakuacji Ludności Polskiej w właśc.: z Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej; dokument pierwotnie ważny do 31.12.1945 r., następnie prolongowany do 28.02.1946 r., 31.03.1946 r. i 30.04.1946 r.

okazicielem zaświadczenia Donat Korzeniowski, zam. w m. Januszpol dziś: Iwanopil, Ukraina; na odwrociu adnotacje oddziałów powiatowych Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Kutnie, Wschowie i Środzie Śląskiej;

okazicielem zaświadczenia Zofia Korzeniowska, ur. w m. Januszpol dziś: Iwanopil; na odwrociu pieczątki oddziałów powiatpwych Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Kutnie, Wschowie i Środzie Śląskiej;

karta ewakuacyjna, uprawniająca do wyjazdu z terenu Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej do Rzeczpospolitej Polskiej, wystawiona dla Rozalii Wolan, zam. w Nowosiółce Jazłowieckiej, obwód tarnopolski, jej męża Józefa oraz córek: Marii i Wandy; dokument uwierzytelniony nieczytelnym podpisem urzędnika oraz pieczęcią wystawcy, Rejonowego Pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego właśc. Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej; PKWN został przekształcony w Rząd Tymczasowy 31.12.1944 r. do Spraw Ewakuacji, a także nieczytelnym podpisem urzędnika oraz pieczęcią niezidentyfikowanego miejscowego urzędu;

podanie Aleksandra Łupaczyka o przydział mieszkania we Wrocławiu sygnowane jego podpisem, potwierdzone pieczęcią i nieczytelnym podpisem pracownika Państowego Urzędu Repatriacyjnego wraz z adnotacją następującej treści: "Państwowy Urząd Repatriacyjny we Wrocławiu stwierdza, że ob. Aleksander Łupaczyk jest repatriantem";

Zaświadczenie wystawione dla Janiny Bilewicz-Berezowskiej (z d. Posacka) potwierdzające jej prawo do osiedlenia się na ziemiach zachodnich.