UPA

Taksonomia

Kod

Uwagi do zakresu

Noty źródłowe

Display note(s)

Terminy hierarchiczne

UPA

Terminy równoznaczne

UPA

Powiązane terminy

UPA

45 Opis archiwalny results for UPA

Only results directly related

Odezwa OUN do Polaków

wezwanie Polaków do opuszczenia Dublan w II RP pow. samborski, woj. lwowskie wystosowane przez Komendę Ukraińskich Nacjonalistów poprzedzające czystki etniczne przeprowadzane przez Ukraińską Powstańczą Armię

Orhanizacija Ukrajinśkich Nacjonalistiw (Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów)

Stanisław Minor - relacja

Relacja członka ZWZ/AK dot. inwazji radzieckiej na Polskę we wrześniu 1939 r., realiów okupacji radzieckiej i niemieckiej, działalności konspiracyjnej, walk polsko-ukraińskich na Lubelszczyźnie oraz okoliczności osiedlenia się w powojennym Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1939-1947. Miejsca wydarzeń: Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Wrocław (woj. dolnośląskie) , Warszawa (woj. mazowieckie) , Zwierzyniec (pow. zamojski, woj. lubelskie),  Biłograj (woj. lubelskie),  Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Sahryń (pow. hrubieszowski, woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Mościce (woj. małopolskie), Zbaraż (Ukraina), Lwów (Ukraina), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Krasnobród (pow. zamojski, woj. lubelskie), Poczajów (Ukraina), Rawa Ruska (Ukraina), Kamionka Strumiłowa (Ukraina)

Minor Stanisław

Jan Kobes - relacja

Relacja kresowiaka, dotycząca życia codziennego we wsi na Kresach Wschodnich II RP, stosunków polsko-ukraińskich, polsko-żydowski i ukraińsko-żydowskich, przeżyć wojennych oraz nauce w szkole oficerskiej. Relacja zawiera też fragment dotyczący pierwszej defilady wojskowej zorganizowanej w Warszawie po II wojnie światowej.   Zakres chronologiczny: 1923-1950   Miejsca wydarzeń: Lisiec (d. woj. stanisławowskie, ob. Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Modlin (ob. część Nowego Dworu Mazowieckiego, woj. mazowieckie), Jawor (woj. dolnośląskie), Stanisławów (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie)

Kobes Jan

Leontyna Szymanowicz - relacja

Relacja kresowiaczki, dotycząca zbrodni UPA, hospitalizacji w warunkach wojennych oraz organizacji życia po wojnie. Świadek wspomina także o swojej działalności w Armii Krajowej. Na nagraniu znajdują się także wypowiedzi osoby trzeciej - Albina Szymanowicza, męża świadka.   Zakres chronologiczny: 1937-1957   Miejsca wydarzeń: Doszno (d. woj. wołyńskie, ob. Ukraina), Kowel (d. woj. wołyńskie, ob. Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Mściwojów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Ratno, Jawor (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Szymanowicz Leontyna

Michał Suda - relacja

Relacja kresowiaka, dotycząca stosunków polsko-ukraińskich na Kresach Wschodnich II RP, zbrodni UPA, eskpatriacji i organizacji życia po wojnie na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1938-1991   Miejsca wydarzeń: Presowce (d. woj. tarnopolskie, ob. Ukraina), Cecówka (d. woj. tarnopolskie, ob. Ukraina), Lwów (ob. Ukraina), Krzepielów (woj. lubuskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Głogów (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Suda Michał

Franciszka Kozdraś - relacja

Relacja mieszkanki Jawora dot. II wojny światowej, wspomnień z czasów okupacji, relacji polsko-ukraińskich i ucieczek przed atakami UPA, przyjazdu wraz z rodziną na Dolny Śląsk, organizacji życia po wojnie, pracy i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1938 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Przemyślany (Ukraina), Kosina (pow. łańcucki, woj. podkarpackie), Dębno (pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie), Sady Dolne (pow. jawoski, woj. dolnośląskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Łańcut (woj. podkarpackie), Tarnopol (Ukraina), Lwów (Ukraina), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Kozdraś Franciszka

Helena Król - relacja

Relacja repatriantki z okolic Buczacza dot. konfliktów polsko ukraińskich w trakcie II wojny światowej, ucieczki przed atakami UPA, życia codziennego, religijnego, osiedlenia się wraz z rodziną na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1936 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Monasterzyska (Ukraina), Berezówka Dolna (Ukraina), Jawor (woj. dolnośląskie), Sichów (pow. jawroski, woj. dolnośląskie), Sawałuski/Seweliwka (Ukraina), Puźniki (Ukraina), Opoczno (woj. łódzkie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Olesza (Ukraina), Stadthagen (Niemcy)

Król Helena

Joanna Damaszewska - relacja

Relacja Joanny Damaszewskiej dot. II wojny światowej, działalności w strukturach ZWZ i AK. Świadek opowiada sytuacje, które ją spotkały gdy wykonywała zadania łączniczki, opowiada o strukturze i funkcjonowaniu organizacji, o mordowaniu ludności polskiej przez Ukraińców, problemach z odnalezieniem się w sytuacji powojennej i aresztowaniach członków Polskiego Państwa Podziemnego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Stare Sioło (Ukraina), Bóbrka (Ukraina), Drohobycz (Ukraina) , Siemianówka (pow. hajnowski, woj. podlaskie) , Sichów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Mościska (Ukraina) , Gliwice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Kepno (woj. wielkopolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie)

Damaszewska Joanna

Janusz Jakubowicz - relacja

Relacja Janusza Jakubowicza dot. II wojny światowej spędzonej w przemysłowej miejscowości w dawnym woj. stanisławowskim, życia codziennego pod okupacją radziecką a następnie niemiecką, sytuacji Żydów, likwidacji getta, stosunków Ukraińców względem ludności polskiej, braku żywności oraz odzieży, próby osiedlenia się w wiosce zamieszkanej przez Łemków, przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane, pracy w fabryce guzików i edukacji w szkole, nadrabiania straconych przez wojnę lat. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Bitków (Ukraina), Nadwórna (Ukraina), Delatyn (Ukraina), Weleśnica Leśna (Ukraina), Stryj (Ukraina), Łańcut (woj. podkarpackie), Bonarówka (pow. strzyżowski, woj. podkarpackie), Wołów (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Stanisławów (Ukraina), Gdańsk (woj. pomorskie), Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Ploeszti (Rumunia), Strzyżów (woj. podkarpackie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Jakubowicz Janusz

Ignacy Jakubowski - relacja

Relacja Ignacego Jakubowskiego dot. II wojny światowej, ciężkiej sytuacji materialnej pod okupacją niemiecką, ataków Ukraińców na Polaków, wyjazdu z rodzinnych stron, osiedlenie się na Ziemiach Zachodnich, "Służby w Polsce", służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz dot. sytuacji zagrożenia życia w trakcie wykonywania obowiązków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Niskołyzy (Ukraina), Koropiec (Ukraina), Peszkowce, Dębin (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Siedlce (woj. mazowieckie), Jelcz Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Barysz (Ukraina)

Jakubowski Ignacy

Stanisława Kuchta - relacja

Relacja Stanisławy Kuchty dot. II wojny światowej, prześladowań ludności polskiej w d. woj. stanisławowskim przez ukraińskich nacjonalistów, mordowania ludzi, palenia domów i pomieszczeń gospodarczych, ucieczki Polaków z obszarów wiejskich do większych miast, przesiedleń, podróży na zachód. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Głubczyce (woj. opolskie), Katowice (woj. śląskie), Stanisławów (Ukraina), Wysoka.

Kuchta Stanisława

Szczepan Siekierka - relacja

Relacja Szczepana Siekierki dot. II wojny światowej, sytuacji ludności polskiej pod okupacją rosyjską i niemiecką na terenach południowo wschodnich II RP, nacjonalizmu ukraińskiego, ucieczki atakami Ukraińskiej Powstańczej Armii, przesiedleń, przyjazdu na Ziemie Zachodnie, osiedlenia się na Dolnym Śląsku i odbudowy kraju po zniszczeniach wojennych. Świadek opowiada o wpływie harcerstwa na jego patriotyczne wychowanie, tradycji kresowych kultywowanych na ziemiach po niemieckich, edukacji, pracy i działalności w Stowarzyszeniu Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1930 - 2014   Miejsca wydarzeń: Tustobaby (Ukraina), Monasterzyska (Ukraina), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Dżuryn (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Czortków (Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Piskorzów (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wyszanowice (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Pieszyce (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Gliwice (woj. śląskie)

Siekierka Szczepan

Franciszek Kowalski - relacja

Relacja Franciszka Kowalskiego dot. życia codziennego przed II wojną światową i w jej trakcie w kresowym miasteczku Buczacz i jego okolicach. Świadek opowiada o stosunkach społecznych, relacjach między Polakami a Żydami i Ukraińcami, okupacji niemieckiej i radzieckiej, konfliktach narodowościowych, mordowaniu Żydów przez Niemców, akcjach nacjonalistów ukraińskich przeciwko Polakom, wywózce do obozów pracy w Niemczech, zakończeniu wojny, powrocie do Polski, edukacji i życiu codziennym.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Buczacz (Ukraina), Czortków (Ukraina), Monasterzyska (Ukraina), Plaszow (Płaszów), Stanisławów (Ukraina), Hanower (Niemcy), Berlin (Niemcy), Żórawina (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Kowalski Franciszek

Tadeusz Szewczyk - relacja

Relacja Tadeusza Szewczyka dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, sytuacji ludności cywilnej w małych miejscowościach na Podolu, stosunków społecznych między Polakami, Ukraińcami i Żydami. Świadek opowiada o mordach jakich dokonywali ukraińscy nacjonaliści na Polakach, wspomina konkretne przypadki ze swojej rodziny oraz najbliższych znajomych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1945   Miejsca wydarzeń: Jagielnica, miasteczka i wsie na Podolu w większości już nieistniejące, Brzeg Dolny (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Czortków (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Bereza Kartuska (obw. brzeski, Białoruś), Skole (Ukraina), Sopot (woj. pomorskie)

Szewczyk Tadeusz

Tadeusz Sochacki - relacja

Wspomnienia Tadeusza Sochackiego dotyczące konfliktów polsko-ukraińskich w czasie II Wojny Światowej, okupacji radzieckiej i pracy przymusowej ojca świadka, przyjazdu na Ziemie Odzyskane, pierwszych lat życia i stosunków z zastałymi na miejscu Niemcami, niepokojów społecznych związanych m. in. z rozdziałem dóbr materialnych i prowokacjami UB, wciągnięcia autora do struktur Związku Młodzieży Polskiej, życia codziennego na Ziemiach Odzyskanych   Zakres chronologiczny: 1939-1947   Miejsca wydarzeń: Helenków (Ukraina), Kozowa (Ukraina), Kozłów (Ukraina), Zaleszczyki (Ukraina), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Wiry (pow. Sobótka, woj. dolnośląskie), Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Witnica (pow. gorzowski, woj. lubuskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Olesno (woj. opolskie). Bystrzyca Kłodzka (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Jagodnik (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Maniów (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Mietków (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Niemcza (woj. dolnośląskie)

Sochacki Tadeusz

Irena Szpindor - relacja

Relacji Ireny Szpindor dotycząca losów jej rodziny przed i w czasie II Wojny Światowej - świadek wspomina swoich niemieckich przodków przybyłych na Wołyń około przełomu XIX i XX wieku, opisuje przyjazne relacje pomiędzy Polakami, Ukraińcami i Żydami zamieszkałymi w okolicy, ostatnie przedwojenne wakacje, wkroczenie wojsk niemieckich a później radzieckich do Rawy Ruskiej, wywózkę części rodziny do ZSRR, ucieczkę przed UPA, przyjazd i pierwsze lata we Wrocławiu; opowiada też historię tej części rodziny, która wywieziona do ZSRR opuściła jego teren po układzie Sikorski-Majski i znalazła się w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru w Afryce.   Zakres chronologiczny: lata 30. XX w. - 1948 Miejsca wydarzeń: Rava-Ruska (Rawa Ruska, daw. woj. lwowskie, Ukraina), Aktyubinska Oblast (Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka), Tengeru (Tanzania), Brzesko (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jastarnia (pow. pucki, woj. pomorskie), Lwów (Ukraina), Rawicz (woj. wielkopolskie), Okocim (pow. brzeski, woj. małopolskie), Wieliczka (woj. małopolskie), Tarnowskie Góry (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie)

Szpindor Irena

Aniela Sławik - relacja

Relacja Anieli Sławik dotycząca czasu II Wojny Światowej w Łopusznej na Ukrainie, zbrodni ukraińskich popełnianych na ludności polskiej, zakończenia wojny, ucieczki przed banderowcami, drogi na tzw. Ziemie Odzyskane i pierwszych lat w nowym miejscu zamieszkania.   Zakres chronologiczny: 1939-1955 Miejsca wydarzeń: Lopušna (Łopuszna, daw. woj. lwowskie, Ukraina), Krynica-Zdrój (woj. małopolskie), Chomiąża (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Sławik Aniela

Stanisław Srokowski - relacja

Relacja Stanisława Srokowskiego, który jako dziecko przeżył rzeź wołyńską w miejscowości Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), a następnie został wraz z rodziną przesiedlony na Ziemie Zachodnie do wsi Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński).   Zakres chronologiczny: 1939-1956.   Miejsca wydarzeń: Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), Podhajce (woj. tarnopolskie), Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński), Stanisławów (obecnie Iwano-Frankiwsk, Ukraina), Huta Pieniacka (obw. lwowski, Ukraina), Panowice (obw. tarnopolski, Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie),  Mieszkowice (pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie)

Srokowski Stanisław

Anna Sobko - relacja

Relacja Anny Sobko, dotyczy okupacji niemieckiej i radzieckiej. W 1947 roku autorka relacji zostaje przesiedlona w ramach Akcji "Wisła". Opisuje prześladowania związane z pochodzeniem, zarówno z okresu wojennego jak i powojennego. W jej relacji znajdują się wątki mniejszości ukraińskiej, łemkowskiej i żydowskiej.   Zakres chronologiczny: 1930-1970 Miejsca wydarzeń: Zachoczewie (pow. leski, woj. podkarpackie), Jaworzyna Śląska (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Łukawica (pow. leski, woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Katyń (Rosja), Kołomyja (Ukraina), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie)

Sobko Anna

Ludwika Bednarska i Ryszard Pichurski - relacja

Ludwika Bednarska, z domu Pichurska oraz Ryszard Pichurski opowiadają o życiu w przedwojennym Tarnopolu, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między Polakami, Żydami a Ukraińcami. Opisują wybuch wojny i wywózkę na Syberię, życie codzienne podczas zesłania w Kazachstanie, drogę powrotną do Polski i życie w powojennej rzeczywistości na Opolszczyźnie.   Zakres chronologiczny: 1935 - 1989   Miejsca wydarzeń: Ternopil (Tarnopol, Ukraina), Dżurun (obwód aktobski, Kazachstan), Opole (woj. opolskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Edynburg (Wielka Brytania), Teheran (Iran), Lwów (Ukraina), Saratów (Rosja), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Bytom (woj. śląskie)

Bednarska Ludwika

Genowefa Moś - relacja

Genowefa Moś, z domu Turoń, opisuje początek wojny na Kresach Wschodnich, wywiezienie w głąb Syberii, lata powojenne na Ziemiach Zachodnich, zwyczaje religijne, kulinarne oraz relacje rodzinne i rówieśnicze, zarówno na Syberii, jak i w powojennej Opolszczyźnie.   Zakres chronologiczny: 1935-1989   Miejsca wydarzeń: Marianka (dziś Marjaniwka, Ukraina), Krasnojarsk (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Namysłów (woj. opolskie), Olkusz (woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Bibice (pow. krakowski, woj. małopolskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Tarnopol (Ukraina), Chodaczków Wielki (obw. tarnopolski, Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wieliczka (woj. małopolskie), Włoszczowa (woj. świętokrzyskie), Rychtal (pow. kepiński, woj. wielkopolskie), syców (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Kępno (woj. wielkopolskie)

Moś Genowefa

Jan Stelmaszczuk - relacja

Jan Stelmaszczuk opisuje osadnictwo wojskowe na Wołyniu, relację pomiędzy nowoosiadłymi a Ukraińcami, ucieczkę z Wołynia, przemieszczenie się na Ziemie Północne, życie i pracę w Polsce Ludowej, relacje pomiędzy ludnością przybyłą z różnych stron Polski, organizacje czasu wolnego, tradycje przyniesione z różnych regionów.   Zakres chronologiczny: 1933-1990   Miejsca wydarzeń: Teresin (pow. chełmski, woj. lubelskie), Stojcino (pow. słupski, woj. pomorskie), Stężarzyce (Wołyń, Ukraina), Uścimóg (pow. lubartowski, woj. lubelskie), Słupsk (woj. pomorskie), Choćmirówko (pow. słupski, woj. pomorskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Malbork (woj. pomorskie), Damnica (pow. słupski, woj. pomorskie),Święcichowo (pow. słupski, woj. pomorskie), Wiatrowo (pow. słupski, woj. pomorskie), Drzeżewo (pow. słupski, woj. pomorskie)

Stelmaszczuk Jan

Mieczysław Maćkała- relacja

Mieczysław Maćkała, kresowianin opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi (Polakami, Ukraińcami, Żydami) w okresie XX-lecia międzywojennego oraz w trakcie II wojny światowej na terenach wschodnich. Świadek opowiada o okupacji sowieckiej, a następnie o wkroczeniu wojsk niemieckich na Kresy. Wspomina przy tym o grabieżach, wywózkach na Syberie oraz o rzeziach dokonywanych przez Ukraińców na Polakach. Ostatnie minuty relacji skupiają się na czasach powojennych kiedy to rodzina Świadka przyjeżdża na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1932- lata 50-te XX w.   Miejsca wydarzeń: Rychcice, Drohobycz (dwa. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Workuta (Rosja), Bronica (Ukraina), Sambor (Ukraina)

Maćkała Mieczysław

Tadeusz Piekarczuk- relacja

Tadeusz Piekarczuk, opisuje migracje na Ziemie Zachodnie, trudy życia codziennego, Pierwszą Komunię Św., powstawanie szkolnictwa, rabunki dokonywane przez Rosjan, odbudowę przemysłu. Zakres chronologiczny: 1945 - 1980   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Jelcz-Laskowice (woj. dolnośląskie), Cucułowsce (daw. woj. stanisławowskie, obecnie Wilchiwci, Ukraina), Oława (woj. dolnośląskie), Nowy Tomyśl (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Chwałowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie)

Piekarczuk Tadeusz

Helena Zubowska - relacja

Helena Zubowska opisuje losy swojej rodziny zamieszkałej w Obertynie, przesuwanie się linii frontu podczas działań wojennych, działalność UPA w okolicach Obertyna, życie codzienne podczas wojny, problem głodu, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie i Północne, organizację powojennego życia w Siedlcach, zniszczenia wojenne we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1935-1980   Miejsca wydarzeń: Obertyn (pow. horodeński, woj. stanisławowskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zadubrowce (Ukraina), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Zubowska Helena

Jerzy Walczyński - relacja

Jerzy Walczyński opisuje dzieciństwo podczas II Wojny Światowej, wejście wojsk niemieckich i radzieckich, ukrywanie się w lasach, zbrodnie UPA na rodzinie świadka, wywiezienie sióstr na roboty przymusowe do fabryki amunicji w Niemczech, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne i relacje z niemieckimi mieszkańcami.   Zakres chronologiczny: 1928-1955   Miejsca wydarzeń: Huta Stepańska (daw. pow. kostopolski, woj. wołyńskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląski), Prawików (pow. wołoski, woj. dolnośląskie), Offenbach (Niemcy), Legnica (woj. dolnośląskie)

Walczyński Jerzy

Waldemar Wawrzyniak - relacja

Waldemar Wawrzyniak, wrocławski architekt, opisuje dzieciństwo na Podolu podczas wojny światowej, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie, edukację począwszy od szkoły podstawowej, po uczelnię wyższą, a także pracę naukową,pracę w zawodzie architekta przy projektowaniu wielu wrocławkiskich budowli, twórczość i środowisko wrocławskich architektów.   Zakres chronologiczny: 1937-2012   Miejsca wydarzeń: Kamionki (daw. woj. tarnopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Oran (Algieria), Lublin (woj. lubelskie), Kraków (woj. małopolskie), Bytom (woj. śląskie)

Wawrzyniak Waldemar

Irena Maria Wróblewska - relacja

Relacja Ireny Marii Wróblewskiej z domu Wiernik, dotyczy dzieciństwa, okupacji niemieckiej, wkroczenia Armii Czerwonej,  rzezi wołyńskiej, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, życia codziennego na ziemiach powojennego Dolnego Śląska. Zakres chronologiczny: 1918-2017 Czas nagrania: Podkamień (Ukraina), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląski), Wołów (woj. dolnośląskie), Lesko (Ukraina), Karpacz (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Wróblewska Irena

Kazimierz Bojczuk - relacja

Kazimierz Bojczuk opisuje II Wojnę Światową w powiecie zaleszczyckim, wkroczenie wojsk niemieckich i radzieckich, zbrodnie dokonywane przez UPA na Polakach, opisuje jak wojna doświadczyła rodzinę świadka, przyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, wyjazd ludności niemieckiej, funkcjonowanie parafii we wsi Starczów, budowę kościoła w Goleniowie Śląskim, działaność opozycji antykomunistycznej na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych, wybory "bez skreśleń", pracę w Urzędzie Pocztowym w Kamieńcu Ząbkowickim oraz stan zachowania pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim.   Zakres chronologiczny: 1937-2018   Miejsca wydarzeń: Torskie (Ukraina), Zaleszczyki (Ukraina), Starczów (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Goleniów Śląski (woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Bojczuk Kazimierz

Jadwiga Żdan - relacja

Jadwiga Żdan, z domu Seredyńska, opisuje dzieciństwo i młodość w Drohobyczu i Jaworowie,przedwojenny Drohobycz i jego mieszkańców – Ukraińców, Żydów i Polaków, świątynie i domy modlitw, zwyczaje, spędzanie świąt, relacje łączące przedstawicieli tych grup, rolę zwierząt w życiu przedwojennego społeczeństwa, związkach pomiędzy wsią a miastem, wrogości Ukraińców w stosunku do Polaków, a także działalności ukraińskiej i polskiej partyzantki w Lubaczowie i okolicach, pracę weterynarzy w czasie wojny i po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1916-2018   Miejsca wydarzeń: Bircza (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Lesko (woj. podkarpackie), Lwów (Ukraina), Drohobycz (Ukraina), Lubaczów (woj. podkarpackie), Borysław (Ukraina), Krakowiec (Ukraina), Cieszanów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Zaleszczyki (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Jaworów (Ukraina), Radymno (pow. jarosławski, woj. podkarpackie), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Opole (woj. opolskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Łódź (woj. łódzkie), Bełżec (pow. tomaszowski, woj. lubelskie), Gorajec (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Komańcza (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Ruda Różaniecka (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie)

Żdan Jadwiga

Marianna Rzeszotalska - relacja

Relacja Marianny Rzeszotalskiej dotyczy życia przed wojną na Kresach, rzezi dokonanej przez ukraińskich nacjonalistów, ucieczki na zachód, robót przymusowych, relacji Polaków z innymi narodowościami przebywającymi na robotach, okresu po wojnie i osiedlenia na ziemiach dawnych Prus Wschodnich, zwyczajów i tradycji charakterystycznych dla życia zarówno na Kresach przed wojną jak i wsi warmińskiej.   Zakres chronologiczny: 1925-2017   Miejska wydarzeń: Głęboczek, Fiugajki (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Tułodziad (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Lidzbark (pow. działdowski, woj. warmińsko-mazurskie), Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie), Marwałd (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie), Ostróda  (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Dąbrówno (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie)

Rzeszotalska Marianna

Jerzy Róg - relacja

Relacja Jerzego Roga dptyczy okupacji niemieckiej we Lwowie, okupacji radzieckiej, zbrodni popełnianych przez UPA, przybycia do Zielonej Góry i warunków bytowych w niej panujących, pracy w Lubuskiej Wytwórni Win.   Zakres chronologiczny: 1939-2017   Miejsca wydarzeń: Zielona Góra (woj. lubuskie), Lwów (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Siemianówka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Nowa Sól (woj. lubuskie), Berlin (Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Sława (pow. wschowski, woj. lubuskie)

Róg Jerzy

Józef Obacz - relacja

Józef Obacz opowiada o dzieciństwie spędzonym na kresach wschodnich (szkolnictwie, sytuacji na wsi, mordach ukraińskich), a następnie o deportacji jego rodziny na Pomorze Zachodnie, gdzie Świadek zaangażował się w działalność nielegalnej młodzieżowej grupy antykomunistycznej za co został skazany na 5 lat więzienia. Po warunkowym zwolnieniu został wcielony do Wojskowego Korpusu Górniczego, gdzie uległ ciężkiemu wypadkowi. Następnie pracował w wałbrzyskich zakładach poligraficznych, zaangażował się w działalność związków zawodowych, w czasie stanu wojennego został internowany. Zakres chronologiczny: lata 30-te XXw.- 1989r.   Miejsca wydarzeń: Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Głubczyce (woj. opolskie), Jaworzna (woj. śląskie), Katowice (woj. śląskie), Kazimierz Dolny (woj. woj. lubelskie), Kłodzk (woj. dolnośląskie), Ludwikowice Kłodzkie (woj. pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Łabiszyn (woj. kujawsko-pomorskie), Opole (woj. opolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Mariampol (Litwa), Miastko (woj. pomorskie), Mikolin (woj. opolskie), Myślibórz (woj. zachodniopomorskie), Nowa Ruda (woj. dolnośląskie), Nowogard (woj. zachodniopomorskie), Skorogoszcz (woj. opolskie), Sosnowiec (woj. śląskie), Szamotuły (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wołczków (pow. stanisławowski, obecnie Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (woj. tarnopolskie, obecnie Ukraina).

Retecki Piotr

Kazimierz Papiewski - relacja

Relacja Kazimierza Papiewskiego dotyczy rzezi wołyńskiej, działaności UPA, przyjazdu na Ziemie Zachodnie i Północne, rolnictwa na Żuławach, działalności Banku Spółdzielczego w Malborku, działalnośćcispółek wodnych na Żuławach, a także działaności żony jako posłanki Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w rządzie.   Zakres chronologiczny: 1940-2018   Miejsca wydarzeń: Serchów (obw. wołyński, Ukraina), Kowel (Ukraina), Malbork (woj. pomorskie), Krzyżanów (pow. kutnowski, woj. łódzkie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Łódź (woj. łódzkie), Klecie (pow. malborski, woj. pomorskie), Radom (woj. mazowieckie), Grójec (woj. mazowieckie), Królewo (pow. malborski, woj. pomorskie), Kaczynos (pow. malborski, woj. pomorskie), Krzyżanowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Szaleniec (pow. malborski, woj. pomorskie), Kławki (pow. malborski, woj. pomorskie), Szlagnowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Ząbrowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Lębork (woj. pomorskie), Stare Pole (pow. malborski, woj. pomorskie)

Papiewski Kazimierz

Anna Rosół - relacja

Relacja Anny Rosół dotyczy dzieciństwa we wsi Kaczanówka, tradycji świątecznych, relacji pomiędzy ludnością polską i ukraińską, okupacji, powojennego życia na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny relacji: 1919 - 2018   Miejsca wydarzeń: Kaczanówka (obw. tarnopolski, Ukraina), Lublin (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Poczajów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Rosół Anna

Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR Adam Żarski

Wspomnienia Adama Żarskiego dot. II wojny światowej spędzonej w Borysławiu, okupacji radzieckiej i niemieckiej, działalności w Armii Krajowej, walk partyzanckich, schwytania przez władze komunistyczne, wywózce do Kazachstanu, ciężkich warunków pracy w obozach pracy, głodu, biedy. Autor opisuje szczegółowo kilka sytuacji, które obrazują rzeczywistość polskich zesłańców. Maszynopis został wydrukowany w 2003 r. przez Wrocławską Drukarnię Naukową PAN pod tytułem: "Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR".

Żarski Adam

Moja Retro-Inspekcja

Autor rozpoczyna swoją opowieść od przytoczenia wspomnień dziadków. Przedstawia pokrótce historię swojej rodzinnej wsi Huciska Nienadowskiego od początku XX w. do zakończenia II wojny światowej. Opisuje swoje dzieciństwo i młodość (edukację i pracę w PGR). Następnie wspomina swój pobyt w Nienadowej gdzie kontynuował edukację w szkole rolniczej, a później w Przemyślu w Zespole Szkół Budowlanych. Opisuje swój pobyt we Wrocławiu (praca, rozwijanie pasji muzycznych). Przedstawia realia służby w wojsku. Później wspomina swoje dalsze losy (praca w Lubaniu Śląskim i we Wrocławiu, ślub, studia, wyjazd do Budapesztu, wieloletnia praca we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego). Dzięki wspomnieniom autora, możemy poznać wiele cennych informacji na temat budownictwa w PRL. Autor dokładnie opisuje swoją działalność w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii i Wrocławskim Towarzystwie Obserwatorów Nieba. W ostatnim rozdziale wspomina o zasłużonych ludziach dla Wrocławia, pochodzących z Huciska Nienadowskiego. Jako dodatek załącza krótką biografię Kazimierza Iwanowskiego. Zakres chronologiczny: 1913-1993 Miejsca wydarzeń: Hucisko Niewiadomskie (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Nienadowa (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław, Strachowice (woj. dolnośląskie), Lubań Śląski (woj. dolnośląskie), Wąsocz Grajewski (woj. podlaskie), Budapeszt (Węgry), Grodziec (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Fudali Eugeniusz

Przeszłość rodziny Adama i Weroniki Burdzy

W pierwszej części relacji Bogusława Dębicka przytacza wspomnienia proboszcza z jej rodzinnej wsi Romana Dacy, który cudem przeżył napad uzbrojonych grup Ukraińców na plebanię. Następnie opisuje swoją podróż na Ziemie Zachodnie. Wspomina o działalności szabrowników. Następnie opowiada o uwięzieniu i torturowaniu swojego ojca przez UB, jego długą rekonwalescencję po zwolnieniu i śmierć. Opisuje nierówną walkę w sądzie o ukaranie winnych tej śmierci oraz odszkodowanie. Wspomina o inwigilacji jej rodziny przez władze. Pokrótce przedstawia historię członków swojej rodziny, a także losy innych Polaków w trakcie II wojny światowej i w okresie powojennym. Przytacza wspomnienia swojego stryja - Józefa Burdzego, w których opisuje on swoje aresztowanie, rozprawę i uwięzienie (lata 50). Autorka następnie przedstawia dalsze losy swojej rodziny. Opisuje jak wyglądało życie kulturalne na wsi po wojnie. Wspomina o metodach władzy w walce z Kościołem. Dodano załączniki: Legitymację członka Komisji Wysiedleńczo -Zabezpieczającej, zaświadczenie pełnienia obowiązków sołtysa, list od Eryki Pusz, odpis Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24.05.1963, Odpowiedź PRN w Środzie Śląskiej na pismo Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu dot. gospodarstwa Adama Burdzego. Zakres chronologiczny: 1940-1989 Miejsca wydarzeń: Nowosielce -Żurawno (Ukraina), Łukowiec Wiszniowski (Ukraina), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Mieczków (woj. dolnośląskie), Wrocław, Mściwojów (woj. dolnośląskie)

Dębicka Bogusława

Fragment z życia rodziny Dębickich

Wiktor Dębicki na początku wspomina o prześladowaniach Polaków przez uzbrojone oddziały Ukraińców i ucieczce swojej rodziny. Następnie opowiada o wyjeździe na Ziemie Zachodnie i przybyciu do Marcinowic. Opisuje pobyt w nowym domu, oraz relacje ze współlokatorami -Niemcami. Wspomina o przymusowych dostawach żywności, oraz o aresztowaniu jego ojca przez UB. Opisuje spółdzielnię gospodarczą -,,Kołchoz". Dodano załączniki: Postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, Karty zwolnienia więźnia śledczego. Zakres chronologiczny: 1940-1955 Miejsca wydarzeń: Białoktrynica (Ukraina), Marcinowice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Dębicki Wiktor

Wspomnienia przesiedleńca

Autor we wspomnieniach przedstawia losy swoje i swojej rodziny od II wojny światowej do czasów współczesnych. W pierwszej części opisuje okupację niemiecką i radziecką rodzinnej wsi Wicyń. Wspomina również o atakach UPA na Polaków. Następnie skupia się na wyjeździe z rodzinnych stron i osiedleniu się w Biskupiach Oławskich. W międzyczasie opisuje swoje dwie podróże do Wicynia z ok. 1976 i 2002 roku. Potem przedstawia realia życia na wsi w okresie PRL (kolektywizacja wsi, trudna sytuacja materialna, praca na roli, niełatwy dostęp do edukacji). W drugiej części opisuje życie codzienne w Wicyniu przed II wojną światową oraz pod okupacją radziecką. Przedstawia przyczyny wyjazdu Polaków na Ziemie Zachodnie, warunki w jakich ludziach musieli podróżować oraz trudności jakie napotkali nowi mieszkańcy Biskupic Oławskich. Zamieszcza również cztery listy rodzin, które wyjechały do: Bielska, Biskupic Oławskich, Nowej Wsi, Rzepina, Krzeszyc, Radzików, Lipian, Radów, Przemysława oraz spis miejscowości, do których zostali przesiedleni mieszkańcy Wicynia w 1945 r. Jako załącznik dołączona jest mapa osiedlenia Wilcynian po 1945 r. Zakres chronologiczny: 1939-2002 Miejsca wydarzeń: Wicyń (obec.Smerekiwka, Ukraina), Złoczow (Ukraina), Biskupice Oławskie (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina)

Argasiński Leon

Wspomnienia Wandy Holuk-Skrzypek

Autorka przedstawia przedwojenne losy rodziny, opisuje gospodarstwo dziadka. Następnie wspomina o śmierci jej ojca z rąk członków UPA oraz ataku na jej dom. Pokrótce opisuje los swoich sióstr. Potem opowiada o swoim wyjeździe, wraz z matką, najpierw do Radziechowa, a potem na Ziemie Zachodnie. Dalej wspomina o ciężkiej pracy, aby utrzymać się w nowym miejscu zamieszkania. Zakres chronologiczny: 1938-2008 Miejsca Wydarzeń: Baryłowo (Ukraina), Radziechów (Ukraina), Brochów (woj. dolnośląskie), Grędzino (woj. dolnośląskie), Osiek (woj. dolnośląskie)

Holuk -Skrzypek Wanda

Mój Życiorys

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)

Pawlęga

Feliks Trusiewicz - relacja

Obszerna relacja Feliksa Trusiewicza dot. II wojny światowej, okupacji radzieckiej i niemieckiej, stosunków społecznych pomiędzy ludnością zamieszkującą dawne województwo wołyńskie (Polaków, Ukraińców i Żydów), konfliktów etnicznych, mordowania ludności polskiej tzw. rzezi wołyńskiej. Świadek ze szczegółami opowiada o konkretnych napadach, sposobach zabijania, brutalnych gwałtach i katowania Polaków, opisuje swój strach, ucieczkę przed niebezpieczeństwem, losy bliskich i sąsiadów, organizowanie samoobrony w większych wsiach lub miasteczkach, stosunku władz niemieckich oraz partyzantki komunistycznej do czystek etnicznych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1944   Miejsca wydarzeń: Obórki (Ukraina), Żurawicze (Ukraina), Czernyż (Ukraina), Kołki (Ukraina), Zielenica, Łuck (Ukraina), Przebraże (Ukraina), Sumy (Ukraina), Troki (Litwa), Wilno (Litwa), Świekatowo (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Baranowicze (Białoruś), Klewań (Ukraina), Rudniki (Ukraina), Parośla (Ukraina), Cumań (Ukraina), Huta Stepańska (Ukraina)

Trusiewicz Feliks

Genowefa Żukowska - relacja

Relacja przesiedleńca z Dubna (dawne woj. wołyńskie) dot. sytuacji Polaków na Wołyniu podczas II wojny światowej, relacji z Ukraińcami, Niemcami i Rosjanami, przyjazdu na Dolny Śląsk i osiedlenia się wraz z rodziną w Legnicy.   Zakres chronologiczny: 1931 - 1981.   Miejsce wydarzeń: Sokolniki Małe (woj. wielkopolskie), Dubno (Ukraina), Krzywucha (Ukraina), Łuck (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Witosówka (Ukraina), Bytom (woj. śląskie)

Żukowska Genowefa