Pocztówka wydana z okazji wystawy "Pociąg do historii".

Pocztówka wydana z okazji wystawy "Pociąg do historii".

Awers: zaświadczenie o przybyciu Wincentego Zadrożnego z terytorium Niemiec, zarejestrowaniu się go w Punkcie Przyjęcia w Szczecinie w dn.14.05.1946 i informacja o kierunku jego podróży - Chmieleń Wielki, powiat Przasnysz Na podstawie zarządzenia Rady Ministrów z dnia 12.10.1944/7 ob. (...) ma pierwszeństwo i prawo jednorazowego bezpłatnego przejazdu wszelkimi środkami lokomocji do Stacji Grudusk fotografia W. Zadrożnego; podpis Kierownika Punktu Przyjęcia PUR w Szczecinie - nieczytelny; adnotacja ręczna Brak dowodów pieczęć tekstowa Brak dokumentów pieczęć okrągła, częściowo zatarta: Rzeczpospolita Polska / Ministerstwo Administracji Publicznej / P.U.R./ Punkt przyjęcia...Rewers: 5 pieczęci prostokątnych - 3 fioletowe: PUR Olsztyn 28 V, PUR Skierniewice 14? 5 1946, PUR Brochów? 1 VIII 1946; 2 pieczęcie czerwone: Pożywienie wydano dnia 18 IX 1946 / Brochów dnia 2 X 1946, Posterunek M.O. Krzynowłoga-Mała pow. Przasnysz L. dz. 43/46; 1 pieczęć owalna fioletowa: Zarząd Gminy Krzynowłoga Mała powiat przasnyski; 2 adnotacje ręczne Zameldowano w dn. 23.V. rb we wsi Chmieleń Wielki tutejszej gminy - Krzynowłoga Mała dn. 23.V.1946 r. Wójt nieczytelny podpis; Zameldował się na posterunku dn. 23.V/1946; nieczytelny podpis, trudny do powiązania z którąkolwiek pieczęcią

Relacja reemigranta z Francji dot. tamtejszej Polonii przed i w trakcie II wojny światowej, przyjazdu do Polski po jej zakończeniu oraz osiedlenia się, życia i pracy na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1939-1980.   Miejsca wydarzeń: Molières-sur-Cèze (Francja), Dunkierka (Francja), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Szamotuły (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Międzylesie (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Jaworzyna Śląska (woj. dolnośląskie), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Szczytno (woj. warmińsko-mazurskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Relacja repatriantki z okolic Kołomyi dot. czasu II wojny światowej, wyjazdu wraz z rodziną, przyjazdu na Dolny Śląsk, osadnictwa w Złotoryi, relacji z ludnością niemiecką, żołnierzami radzieckimi, wpływu Kościoła Katolickiego oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1990. Miejsca wydarzeń: Kułaczkowce (obw. iwanofrankiwski, Ukraina) , Kołomyja (obw. iwanofrankiwski, Ukraina), Wąsosz (pow. górowski, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Katyń (obw. smoleński, Rosja), Miednoje (obw. twerski, Rosja), Ostaszków (obw. twerski, Rosja)

Relacja mieszkanki Złotoryi, pracownika banku, dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu wraz z rodziną i osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską, niemiecką, żołnierzami rosyjskimi, roli Kościoła Katolickiego, pracy oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939-1956.   Miejsca wydarzeń: Kołomyja (Ukraina), Ostrowiec Świętokrzyski (woj.  świętokrzyskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie)

Relacja mieszkanki Uniejowic (woj. dolnośląskie) dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu wraz z rodziną i osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską, niemiecką, wpływu Kościoła Katolickiego na społeczność wiejską oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1930-1990.   Miejsca wydarzeń: Barysz (Ukraina), Buczacz (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Chojnów (woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Uniejowice (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Zagrodno (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkanki Legnicy dot. życia codziennego pod okupacją niemiecką i radziecką podczas II wojny światowej, kontaktów z oddziałami partyzanckimi, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji, osiedlenia się na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Hołowieńczyce (Białoruś), Kadysz (Białoruś), Sopoćkinie (Białoruś), Dąbrowa (woj. opolskie), Niemodlin (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie),  Legnica (woj. dolnośląskie), Lębork (woj. pomorskie), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Łuków (woj. lubelskie), Brześć (Białoruś), Łomża (woj. podlaskie), Grodno (Białoruś)

Grupka osób na gruzowisku niezidentyfikowanego budynku we Wrocławiu; druga od lewej Halina Kozdroń. Halina Kozdroń przyjechała do Wrocławia via Łódź pod koniec lat 40. XX w. z obozu dla uchodźców polskich w Tengeru (Afryka).

Relacja czołowego działacza opozycji antykomunistycznej w PRL, dotycząca jego dzieciństwa na terenach włączonych po wojnie do ZSRR, ekspatriacji na Dolny Śląsk, wydarzeń marca 1968 r., opozycji przedsierpniowej, Sierpnia '80 i karnawału Solidarności, stanu wojennego i okresu działalności w podziemnej Solidarności, a także przełomu roku 1989.   Zakres chronologiczny: 1951-1990   Miejsca wydarzeń: Wierobiejki (Białoruś), Grodno (Białoruś), Mińsk (Białoruś), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Czerwieńsk (pow. zielonogórski, woj. lubuskie), Wiechlice (pow. żagański, woj. lubuskie), Szprotawa (pow. żagański, woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Radom (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Białystok (woj. podlaskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Bruksela (Belgia)

Relacja Stanisława Wolskiego, w której przeważają wątki poświęcone przestrzeni społecznej powojennego Wrocławia: przybyłym po II Wojnie Światowej osadnikom, społecznościom dzielnic Nadodrze, Księże Małe i Brochów, mikro-społecznościom spotykającym się w barze "Złota Kaczka"; drugim głównym wątkiem jest autobiograficzna relacja z obrony Wrocławia przed powodzią w 1997 r.; autor opowiada też o swoich przedsięwzięciach artystycznych - Theatrum 70 i Teatrze Kalambur, wtrąca też ogólnie ujętą historię swojej rodziny i wspomina wiele drobnych wątków pobocznych.  
Zakres chronologiczny: 1955-1997  
Miejsca wydarzeń: Bielanka (pow. lwówecki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kijów (Ukraina), Rawicz (woj. wielkopolskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Relacja Tadeusza Pudłowskiego, w której opowiada wydarzenia podczas II wojny światowej, okrucieństwa okupantów i represje. Następnie opisuje podróż na zachód i życie po wojnie we wsi Ligotka.   Zakres chronologiczny: 1930-2009   Miejsca wydarzeń: Stojańce (Ukraina), Stryj (Ukraina), Prusice (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie), Ligotka (woj. opolskie), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Koszyce, Kłodzko (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Sądowa Wisznia (Ukraina), Żmigród (woj. dolnośląskie)

• Wspomnienia Stanisławy Cuter z okresu drugiej wojny światowej. Wywózki do Kazachstanu, warunków życia i pracy Polaków na zesłaniu. Następnie opisuje powrót do kraju i trudy jakie były udziałem jej rodziny.]
• Zakres chronologiczny: 1935-1998
• Miejsca wydarzeń: Wiszniówka (Białoruś), Kustanajska (obłast), Trojeck (Nowopołeck).

• Krótki biogram i wspomnienia Jadwigi Andrzejczuk, w których opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Represje ze strony Sowietów, wywóz na Syberię, pracę przymusową i powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1978
• Miejsca wydarzeń: Ochnówka, Włodzimierz Wołyński, Kostousowo, Swierdłowsk, Gozdów, Lublin, Wrocław.

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

Autor opisuje przebieg repatriacji jego rodziny z miasteczka w woj. tarnopolskim na Psie Pole, organizację mszy św. i szkolnictwa po wojnie, akcję odgruzowywania miasta i komunikację w zrujnowanym Wrocławiu, wspomina również o akcji zdejmowania uszkodzonego lustra z czubka Iglicy. Zakres chronologiczny: 10.1945-1953 Miejsce wydarzeń: Kopyczyńce (woj. tarnopolskie), Wrocław

Zeszyt zapisany przez Kazimierza Krzywińskiego podczas podróży powrotnej z Syberii (z Abakanu do Poznania), w którym znajduje się spis osób jadących pociągiem nr 69. Dodatkowo w zeszycie znajduje się pokwitowanie pobrania kwoty 8000 rubli na koszta podróży.

Autor relacji wspomina o tajnej akcji ,,R", czyli -repatriacji dzieci polskich z ZSRR. Opowiada o ich pobycie w Państwowm Domu Wczasów Dziecięcychw Kudowie Zdrój, gdzie sam pracował. Opisuje ich podróż pociągiem z ZSRR do Polski, oraz dokładnie wylicza wszystkie najważniejsze miejsca postoju. Wymienia również osoby odpowiedzialne za pobyt dzieci w Kudowie Zdroju oraz pracowników PDWD w Kudowie. Zakres chronologiczny: 1951-1953 Miejsce zdarzeń: Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląski), Grodno (Białoruś), Kuźnica Białostocka (pow. sokólski, woj. podlaskie), Warszawa  

Relacja Stanisławy Szarycz dotyczy zesłania na Syberię, realiów życia w Archangielsku, osiedlenia we Wrocławiu w 1946 roku, zniszczeń wojennych i odbudowy miasta a także sytuacji Sybiraków po II Wojnie Światowej.   Zakres chronologiczny: 1935-2017   Miejsca wydarzeń: Planty (woj. nowogródzkie), Baranowice (woj. nowogródzkie), Archangielsk (Rosja), Skorokhodove (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Chołmogory (Rosja), Edmonton (Kanada), Toronto (Kanada), Sydney (Australia), Ratyń (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Sulistrowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Słupsk (woj. pomorskie)

Świadectwo opisuje okoliczności przybycia Świadka do Wałbrzycha i realia życia w tym mieście tuż po zakończeniu II wojny światowej. Zakres chronologiczny: 1945Miejsca wydarzeń: Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie),  Katowice (woj. śląskie), Gliwice (woj. śląskie), Nysa (woj. opolskie), Jedlina Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Jan Hutnik, pochodzący z Wołynia opisuje wydarzenia związane ze zbrodniami (z lat 1943-1945) oddziałów Ukraińskiej Armii Powstańczej przeciwko ludności polskiej, okręgu tarnopolskiego. Najbardziej traumatycznym wspomnieniem z tego okresu dla Świadka była rzeź dokonana w jego rodzinnej miejscowości (Korościatynie) w nocy z 28 na 29 luty 1944 r. Druga część relacji dotyczy czasów powojennych, kiedy to wraz z całą rodziną Świadek zostaje przesiedlony z kresów wschodnich na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: lata 30-te - 50-te XX w.   Miejsca wydarzeń: Korościatyn (obenie Krynica, Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Stanisławów (Ukraina)

Relacja Teresy Ślusarek, pracownicy szkoły pielęgniarsko-położniczej we Wrocławiu, na temat czasów jej nauki w szkole oraz utworzenia "Solidarności"; świadek opowiada o przyjeździe do Wrocławia z Wielunia, opisuje zniszczone miasto, przybycie do szkoły pielęgniarsko-położniczej, kadrę nauczycielską i niektóre wydarzenia, np. usunięcie jednej z uczennic z powodów politycznych; wspomina o naciskach politycznych na uczennice placówki; mówi o powołaniu "Solidarności" w szkole, a także o wpadce czołowych jej działaczy w Warszawie, nie wymienia jednak nazwisk; świadek powtarza niektóre wątki, a relacja jest momentami chaotyczna, być może z powodu choroby.   Zakres chronologiczny: 1948-1980   Miejsca wydarzeń: Wieluń (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Londyn (Wielka Brytania), Wilno (Litwa)

Relacja Stanisława Srokowskiego, który jako dziecko przeżył rzeź wołyńską w miejscowości Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), a następnie został wraz z rodziną przesiedlony na Ziemie Zachodnie do wsi Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński).   Zakres chronologiczny: 1939-1956.   Miejsca wydarzeń: Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), Podhajce (woj. tarnopolskie), Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński), Stanisławów (obecnie Iwano-Frankiwsk, Ukraina), Huta Pieniacka (obw. lwowski, Ukraina), Panowice (obw. tarnopolski, Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie),  Mieszkowice (pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie)

Relacja prof. Bolesława Gleichgewichta, wykładowcy matematyki Uniwersytetu Wrocławskiego, dotycząca jego życia i działalności opozycyjnej; świadek barwnie i szczegółowo opisuje poszczególne wydarzenia, w których brał udział i ludzi, z którymi się zetknął - w tym pierwszoplanowe postacie opozycji demokratycznej lat 60.-80. XX w. oraz wrocławskich i lwowskich matematyków - często opisując szersze społeczne i polityczne tło danego wydarzenia; prowadzi swoją narrację spójnie i chronologicznie; główne poruszane wątki: życie codzienne w Warszawie międzywojennej, wrażenia z kampanii wrześniowej, ucieczka przed Niemcami, roboty przymusowe na terenie ZSRR, pobyt w obozie sowieckim, wcielenie do Armii Czerwonej, udział w obronie przeciwlotniczej Baku, studia w Odessie i praca nauczyciela na Ukrainie, repatriacja, przyjazd do Wrocławia, nawiązanie kontaktów z lwowskimi matematykami zatrudnionymi we Wrocławiu, wydarzenia marca 1968, kontakty ze środowiskiem Komitetu Obrony Robotników, działalność opozycyjna jego i jego syna, represje, jakich doświadczyli, działalność w "Solidarności", ukrywanie się w czasie stanu wojennego, osiągnięcia wrocławskich matematyków   Zakres chronologiczny: 1930-1990   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Lwiw (Lwów, Ukraina), Łućk (Łuck, Ukraina), Ostroh (Ostróg, Ukraina), Tambow (Federacja Rosyjska), Nachiczewan (Azerbejdżan), Baku (Azerbejdżan), Odessa (Ukraina), Pierwomajśk (Pierwomajsk, Ukraina), Grabanów (woj. podlaskie, pow. Biała Podlaska), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Moskwa (Federacja Rosyjska), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Gernika-Lumo (Hiszpania), Radzymin (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Białystok (woj. podlaskie), Wierzchów (Ukraina), Woroneż (Rosja), Szczawno Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Mikołajewo (woj. podlaskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Golędzianów (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Podkowa Leśna (pow. grodziski, woj. mazowieckie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Ratyzbona (Niemcy), Wiedeń (Austria), Międzybórz (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Jerozolima (Izrael), Opole (woj. opolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Budapeszt (Węgry), Treblinka (pow. sokołowski)

Relacja Bronisławy Prymus, dotycząca jej rodzinnej wsi Rychlik (niem. Karolina) w okresie przedwojennym i powojennym; świadek przekazuje relacje swojej mamy oraz własne obserwacje; opowiada o swojej niemiecko-polskiej rodzinie, relacjach z innymi mieszkańcami - przy czym najwięcej uwagi poświęca okresowi powojennemu i swojej edukacji - wspomina też inne rodziny, które zdecydowały się po wojnie zostać we wsi, zmianach nazwisk i nauce języka polskiego; mówi o nazewnictwie Rychlika i jego ulic, rozplanowaniu i pozostałościach po niemieckiej przeszłości wsi, wspomina też relacje z przyjezdnymi repatriantami i życiu codziennym powojennego Rychlika.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Rychlik (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Śmieszkowo (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Miśk (Białoruś), Drezdenko (woj. lubuskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Hamburg (Niemcy)

Relacja Heleny Kadamus, dotycząca okresu II Wojny Światowej i wczesnych lat powojennych; świadek opowiada głównie o swoim pobycie w Niemczech w przymusowej pracy na rzecz rodziny niemieckiej, później w obozie przejściowym dla tzw. osób przemieszczonych (displaced persons), następnie o przybyciu na tzw. Ziemie Odzyskane, przejęciu gospodarstwa rolnego i pierwszych latach pobytu; świadek wspomina też swoją rodzinną wieś Kłubowce, opisuje moment wywiezienia do Niemiec a później rzeczywistość obozu dla osób przesiedlonych; udziela odpowiedzi ogólnych, czasem zdawkowych, nie pogłębia ocen.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Kłubowce (daw. pow. tłumacki, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Etgersleben (Saksonia-Anhalt, Niemcy), Osnabrück (Dolna Saksonia, Niemcy), Rychlik (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Hamburg (Niemcy), Lwów (Ukraina), Magdeburg (Niemcy), Wanzleben (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Trzcianka (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Śmieszkowo (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Konin (woj. wielkopolskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Radom (woj. mazowieckie)

Relacja Aleksandra Dowgiałło-Wierbila, dotycząca wywiezienia na Syberię, pobytu w kołchozie w okolicach Irkucka, pracy jako kontroler wydajności, następnie repatriacji i próbach znalezienia sobie stałego miejsca zamieszkania oraz pracy w biurze inżyniera strzałowego w kopalni w Jastrzębiu; świadek wspomina też lata swojego wczesnego dzieciństwa, śmierć rodziców, życie w domu dziecka w Wilnie w czasie II Wojny Światowej; najwięcej uwagi poświęca epizodowi syberyjskiemu, organizacji wywozu, pracy w kołchozie, życiu codziennemu, relacjom z napotkanymi ludźmi a także szczegółom przyrodniczym; pozostałe części relacji również nasycone są szczegółami.   Zakres chronologiczny: 1936-1970   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Surgieliszki (?, Litwa), okolice Irkucka (Syberia, ZSRR), Gdańsk (woj. pomorskie), Jastrzębie-Zdrój (woj. śląskie), Kuźnica Żelichowska (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Katowice (woj. śląskie), Wieluń (woj. łódzkie)

Relacja Ludmiły Muńko, wspominającej okres II Wojny Światowej w swojej rodzinnej wsi Sieniawka na dzisiejszej Białorusi, wkroczenie wojsk radzieckich we wrześniu 1939 r., przejście frontu latem 1944 r. i zniszczenie wsi, pobyt u rodziny ojca, następnie tzw. repatriację i przyjazd do Wielkopolski, ukończenie szkoły i zdobycie uprawnień pedagogicznych, a także niełatwą koegzystencję z Polakami z zachodniej Polski; świadek opowiada o swojej wieloetnicznej rodzinie, zwyczajach i relacjach w niej panujących, a także o społeczeństwie rodzinnej wsi; przytacza zdarzenia z okresu okupacji radzieckiej; wiele miejsca i refleksji poświęca stosunkowi autochtonów z Wielkopolski do przyjezdnych Zabużan; podaje też wiele szczegółów dotyczących życia codziennego   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Sieniawka (daw. pow. nieświeski, Białoruś, wieś nieistniejąca), Višniaviec (Wiśniowiec, Howiezna, daw. pow. nieświeski, Białoruś), Grzępy (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Huta (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Brześć (Białoruś), Białystok (woj. podlaskie), Kutno (woj. łódzkie), Łowicz (woj. łódzkie), Baranowicze (Białoruś), Mińsk (Białoruś),  Iłowa (pow. żagański, woj. lubuskie), Żagań (woj. lubuskie), Komorzewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie)

Wspomnienia Elżbiety Kozy, dotyczące okresu II Wojny Światowej w Gulczu i powojennego czasu w okolicy; świadek opowiada o eksmisji swojej rodziny przez Niemców, wkroczeniu Armii Czerwonej i zachowaniu się żołnierzy, o wysiedleniu Niemców, następnie o sytuacji w Gulczu, parcelacji majątku miejscowych posesjonatów, stosunkach z repatriantami zza Buga, pracy w Radach Narodowych w Ciszkowie i Czarnkowie; świadek wspomina warunki bytowe z czasów II Wojny Światowej i czasów powojennych, dużo uwagi poświęca odmiennościom Polaków z kresów wschodnich i Wielkopolan, wspomina wycieczkę za Noteć, mówi o miejscowej szkole i parafii.   Zakres chronologiczny: 1945-1960   Miejsca wydarzeń: Gulcz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Ciszkowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Mikołajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Rawicz (woj. wielkopolskie), Leszno (woj. wielkopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Wspomnienia Danieli Dąbrowskiej, głównie dotyczące czasów okupacji niemieckiej w jej rodzinnej wsi Stajkowo i pierwszych lat powojennych; świadek szczegółówo opowiada o zajęciu polskich domów przez niemieckich gospodarzy, zachowaniu poszczególnych Niemców, pracy na ich rzecz, warunkach bytowych, przytacza też historię swojego ojca, weterana kampanii wrześniowej, wywiezionego do Rzeszy na roboty; następnie świadek opowiada o zakończeniu wojny, wkroczeniu Armii Czerwonej do Stajkowa, przeprowadzce do Radolina po drugiej stronie Noteci, relacjach z zastanymi tam Niemcami i przyjezdnymi Polakami zza Buga, wspominając wzajemną nieufność; mówi też o powojennych trudnościach bytowych, motywach kolejnej przeprowadzki i ułożeniu sobie życia w Trzciance   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Stajkowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Radolin (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Piła (woj. wielkopolskie) Trzcianka (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lubasz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kuźnica Czarnkowska (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie)

Relacja Józefa Puciłowskiego OP, dominikanina, doktora historii, współtwórcy Dominikańskiego Instytutu Historycznego, dotyczącego jego dzieciństwa i młodości w Jeleniej Górze, do której przyjechał z rodziną z Węgier, studiów i pracy naukowej w Uniwersytecie Wrocławskim, następnie działalności w Klubie Inteligencji Katolickiej, w zakonie dominikanów i kontaktów z opozycją demokratyczną; świadek opisuje społeczność jeleniogórską w pierwszych latach powojennych, wspomina pozostałych jeszcze Niemców i przyjezdnych repatriantów, dużą część relacji poświęca środowisku wrocławskich historyków, cały czas przewija się wątek relacji świadka i osób z jego kręgu - znajomych, naukowców, współbraci - do panującego ustroju; wiele uwag świadek poświęca współbraciom, zwłaszcza w kontekście działalności społecznej, odnosi się też do swojej tożsamości narodowej i religijnej - został ochrzczony w obrządku kalwińskim - a także do spraw obyczajowości chrześcijańskiej   Zakres chronologiczny: 1939 - 2015   Miejsca wydarzeń: Paks (Węgry), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wołkowysk (Białoruś), Czernica (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Budapeszt (Węgry), Gródek (Ukraina), Lwów (Ukraina), Milicz (woj. dolnośląskie), Ostrzyhom (Węgry), Sopron (Węgry), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Relacja Stefanii Terleckiej dotycząca jej życia w czasach II Wojny Światowej i powojennych; świadek opowiada o pracy swojej matki i aresztowaniu ojca w czasie okupacji niemieckiej, o osiedleniu się w Romanowie tuż po wojnie i pracy zarobkowej, pytana wspomina ogólnikowo o repatriantach osiedlających się w okolicy, mówi też o miejscowym dialekcie, tzw. platówie   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Romanowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Krosina (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Trzcianka (woj. wielkopolskie), Jędrzejewo (woj. wielkopolskie), Wodzisław Śląski (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Jerzego Dąbrowskiego dotycząca jego życia w Poznaniu i Trzciance, głównie w pierwszych latach powojennych, ale obecne są również wątki wojenne, jak szykanowanie Polaków przez Niemców i moment wkroczenia wojsk niemieckich do Poznania; świadek skupia się na sytuacji w powojennej Trzciance, stosunkach z miejscowymi Niemcami i przyjezdnymi Polakami z Kresów Wschodnich, opowiada o wysiedleniu Niemców i tragicznych sytuacjach z tym związanych (samobójstwo niemieckiej rodziny), o porządkowaniu miasta ze zniszczeń wojennych, zmianach urbanizacyjnych, próbach integracji społecznej (teatr), wspomina też swoją służbę wojskową w kopalni "Bolesław Chrobry" w Wałbrzychu, oprócz tego wtrąca wiele ciekawych obserwacji społecznych   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Trzcianka (woj. wielkopolskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Rawicz (woj. wielkopolskie), Odolanów (woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Wilno (Litwa), Lwów (Ukraina), Baranowicze (Białoruś), Swąrzedz (pow. poznański, woj. wielkopolskie)

Relacja Gertrudy Terleckiej, dotycząca jej dzieciństwa w Romanowie Górnym, przypadającym na lata II Wojny Światowej i czasy powojenne, podczas których straciła ojca wywiezionego do Mauthausen za odmowę podpisania Volkslisty, zeknęła się z dziećmi nowych niemieckich osadników, a później z repatriantami z Kresów Wschodnich Rzeczpospolitej; świadek opowiada też o swojej pracy w Gromadzkiej Radzie Narodowej w Białej (położonej po drugiej stronie Noteci) i o lokalnym dialekcie języka niemieckiego, tzw. "platówie"; wspomina też niektóre wydarzenia wojenne, np. ukrycie niemieckiej sąsiadki przed wkraczającymi do wsi Rosjanami   Zakres chronologiczny: 1938-1960   Miejsca wydarzeń: Romanowo Górne (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Biała (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Mauthausen (Austria), Poznań (woj. wielkopolskie), Kruszewo (pow. pilski, woj. wielkopolskie)

Relacja Marii Dury dotyczących przesiedlenia jej rodziny w czasie II Wojny Światowej przez Niemców do Parczewa, życia w Parczewie i zetknięcia się tam z Żydami, powrotu do domu w 1945 r., i pracy po wojnie w świetlicy wiejskiej i jako sprzątaczka w fabryce płyt pilśniowych w Czarnkowie; świadek opowiada o okolicznościach wywózki, warunkach życia w Parczewie, kontaktach z ludnością żydowską i obserwacjach ich zwyczajów, trudnościach zastanych po powrocie do rodzinnej wsi (dawne gospodarstwa Polaków scalone w większe dla osadników niemieckich), relacjach z Polakami z Kresów Wschodnich, osadzonymi w okolicy po wojnie, wspomina też swoją pracę w Klubie Rolnika, przedwojenną ludność niemiecką w regionie, losy poszczególnych postaci ze wsi.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Mikołajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Parczew (woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Jędrzejewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Wieleń (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Białystok (woj. podlaskie), Tarnów (woj. małopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Berlin (Niemcy)

Relacja Felicji Just dotycząca czasu przedwojennego, II Wojny Światowej i pierwszych lat powojennych we wsi Romanowo Górne i jej okolicach; świadek porusza wątki wzajemnych relacji Polaków i Niemców zamieszkujących te tereny, wydarzeń z czasów okupacji, momentu wybuchu wojny i wyzwolenia, przyjazdu repatriantów z Kresów Wschodnich Rzeczpospolitej i wzajemnych stosunków z nimi, a także różne inne związane z administracją wsi (stróża, sołtys w czasie wojny, liczba katolików i protestantów)   Zakres chronologiczny: 1930-1955   Miejsca wydarzeń: Romanowo Górne (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Radolin (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie)

Relacja Ireny Jessy dotycząca jej życia we wsi Walkowice w czasie II Wojny Światowej, wydarzeń z początku i końca wojny, pracy jako służąca w domu niemieckiego pracownika śluzy na rzece Noteć, następnie relacji z osiedlającymi się w regionie repatriantami, a także powojennej pracy na śluzie i życia codziennego; świadek wspomina też ostatnie lata przedwojenne i działającą w regionie organizację Młode Polki   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Walkowice (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Nowie (pow. ujski, woj. wielkopolskie), Drezdenko (pow.strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie), Kruszewo (pow. pilski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Jana Jura dotycząca jego dzieciństwa spędzonego w małej miejscowości na pograniczu polsko-niemieckim, warunków życia, pracy u okolicznych gospodarzy, próbach założenia sklepu, relacji z Niemcami, w tym zamieszkującymi po polskiej stronie granicy, następnie szeroko omówione są zdarzenia z czasów II Wojny Światowej, pracy u niemieckich osadników, wkroczenie Rosjan na okoliczne tereny, kwestie szabrowania przez ludność mienia poniemieckiego, a także przyjazd nowych osadników z terenów wschodnich Rzeczpospolitej; świadek opowiada też o swoich kolejnych pracach zarobkowych: stróża, pomocnika budowlanego, pracownika zakładów ogrodniczych i pracownika melioracji; świadek szczegółowo omawia wiele wydarzeń.   Zakres chronologiczny: 1930-1981   Miejsca wydarzeń: Mikołajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Gulcz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Hamburg (Niemcy)

Wspomnienia Genowefy Skiby dotyczące życia codziennego na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej, repatriacji, osadnictwa i życia codziennego na Ziemiach Odzyskanych, stosunków z miejscową ludnością, nauki i pracy w szkolnictwie, kresowych tradycji kulinarnych.   Zakres chronologiczny: 1937-1989   Miejsca wydarzeń: Barisz (Barysz, Ukraina), Kulin (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Cesarzowice (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Piersno (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Rakoszyce (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Szczepanów (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kożuchów (pow. nowosolski, woj. lubuskie)

Wspomnienia Eugeniusza Walniczka z wysiedlenia z Kresów Wschodnich, transportu na ziemie zachodnie Rzeczpospolitej, poszukiwania miejsca do stałego osiedlenia się, represji Urzędu Bezpieczeństwa wobec rolników indywidualnych w czasie kolektywizacji, pracy w PKS i strajku w 1980 roku.   Zakres chronologiczny: 1943-1980   Miejsca wydarzeń: Bar (Ukraina), Rodatycze (Ukraina), Lwów (Ukraina), Gródek (Ukraina), Słabocin (pow. milicki, woj. dolnośląskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Milicz (woj. dolnośląskie), Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lubiąż (woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Relacja Elżbiety Szlapińskiej dot. II wojny światowej, uprowadzenia ojca oraz wiadomości o jego śmierci, przymusowego przesiedlenia, ciężkich warunków transportowych, osadnictwa na ziemiach zachodnich oraz organizacji życia po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsce wydarzeń: Stanisławów (Ukraina), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Gliwice (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Teresy Kulik dot. życia na Wileńszczyźnie po II wojnie światowej, przyjazdu do Polski w trakcie tzw. II fali repatriacyjnej, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, relacji pomiędzy osadnikami z centralnej Polski a przybyszami z Kresów Wschodnich, życia codziennego i pracy. Zakres chronologiczny: 1955 - 1970. Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Żarów (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Marii Janczak dot. życia przed II wojną światową, relacji z ludnością ukraińską, wywózki całej rodziny na Syberię, wspomnień głodu i zimna oraz ciężkiej, katorżniczej pracy ojca i starszego rodzeństwa, przedostania się do Iranu, powrotu do Polski i decyzji o osiedleniu się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1947. Miejsca wydarzeń: Dmytrów, Chołojów, Kotłas (ZSRR), Teheran (Iran), Taszkient, Aczasaj (Kazachstan), Medyka, Opole (woj. opolskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Krótka relacja Jana Żaka dot. wywiezienia jego rodziny na Syberie, ciężkiej pracy przy wydobywaniu złota oraz wycinki lasów, powrotu do Polski, osiedlenia się na ziemiach zachodnich oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń:  Chełm (woj. lubelskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Irkuck (Rosja), Jenisej, Nowosybirsk (Rosja), Podhajce (Białoruś), Poznań (woj. wielkopolskie), Żółkiew (Ukraina)

Relacja repatrianta z Dawidowa (woj. lwowskie) dot. życia codziennego podczas radzieckiej i niemieckiej okupacji, relacji z ludnością ukraińską oraz żydowską, akcji przesiedleńczej, osiedlenia się na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1930 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Dawidów (Ukraina), Lwów (Ukraina), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (Litwa), Stanisławów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie)

Relacja repatrianta z Dawidowa (woj. lwowski) dot. okupacji radzieckiej i niemieckiej podczas II wojny światowej, przesiedlenia na Dolny Śląsk, życia codziennego i edukacji w Legnicy a następnie we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1934 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Dawidów (Ukraina), Spalona (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Archangielsk (Rosja), Milatycze (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Pyskowice (woj. śląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie)

Relacja mieszkanki Legnicy dot. życia codziennego w trakcie oraz po zakończeniu II wojny światowej na Wileńszczyźnie, kontaktów z żołnierzami niemieckimi i radzieckimi, kontaktów z partyzantami, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji i osiedlenia się wraz z rodziną na Dolnym Śląsku   Zakres chronologiczny: 1930 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Hołowieńczyce, Sopoćkinie (Białoruś), Grodno (Białoruś), Legnica (woj. dolnośląskie), Kalety (Białoruś), Berlin (Niemcy), Moskwa (Rosja), Dąborowa (woj. opolskie), Pątnówek (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Miłkowice (pow. legnicki, woj. dolnośląskie)

Relacja mieszkańca Legnicy dot. życia codziennego w trakcie oraz po zakończeniu II wojny światowej na Wileńszczyźnie, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji i osiedlenia się wraz z rodziną na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1940 - 2010.   Miejsca wydarzeń: Stolarnia, Czerwony Dwór (Litwa), Legnica (woj. dolnośląskie), Niemenczyn (LItwa), Kowno (Litwa), Wilno (Litwa), Wojdaty (Litwa), Starogard (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie)

Relacja repatriantki z okolic Lwowa dot. II wojny światowej, relacji z Ukraińcami, pomocy ludności żydowskiej, ucieczek przed bandami UPA, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji, osiedlenia się i pracy na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Zborów (Ukraina), Lwów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Jezierna (Ukraina), Futory (Ukraina), Kluczbork (woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie), Jawor (woj. dolnośląskie), Byczyna (pow. kluczborski, woj. opolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kijów (Ukraina), Petersburg (Rosja)

Relacja repatrianta z Rohatyna dot. przesiedleń, przyjazdu jego rodziny na Dolny Śląsk, osadnictwa w Złotoryi, wpływu Kościoła Katolickiego, stosunków z ludnością niemiecką, rosyjską oraz życia codziennego i edukacji.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1960   Miejsca wydarzeń: Rohatyn (Ukraina), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Łukaszów (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Tarnopol (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Chodorów (Ukraina), Drohobycz (Ukraina), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Lwów (Ukraina), Moskwa (Rosja)

Relacja mieszkanki Zagrodna (woj. dolnośląskie) dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu wraz z rodziną i osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską, niemiecką, wpływu Kościoła Katolickiego na społeczność wiejską oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1940-1990.   Miejsca wydarzeń: Buczacz (Ukraina), Barysz (Ukraina), Pyszkowce (Ukraina), Zagrodno (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Bardo (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnoślaskie), Hrubieszów (woj. lubelskie)

Relacja mieszkanki Pielgrzymki (woj. dolnośląskie) dot. powojennych przesiedleń, przyjazdu wraz z rodziną i osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską, niemiecką, roli Kościoła Katolickiego, pracy nauczycielki oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1934 - 1980. Miejsca wydarzeń: Gontowa (obw. tarnopolski, Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wojcieszyn (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Pielgrzymka (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Twardocice (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie)

Relacja repatriantki z Kresów Wschodnich (pow. Buczacz) dot. czasów II wojny światowej, przesiedleń, osadnictwa na Dolnym Śląsku, relacji z ludnością ukraińską oraz niemiecką, roli Kościoła Katolickiego w gminie Zagrodno a także życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1937 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Medwedowce (obw. tarnopolski, Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Zagrodno (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Uniejowice (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie)

Relacja repatrianta z Rohatyna dot. wyjazdu, relacji z Ukraińcami, przyjazdu jego rodziny na Dolny Śląsk, osadnictwa w Złotoryi, wpływu Kościoła Katolickiego, stosunków z ludnością niemiecką oraz życia i pracy.   Zakres chronologiczny: 1926 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Rohatyn (Ukraina), Sambor (Ukraina), Rzeszów (woj. podkarpackie), Tarnów (woj. małopolskie), Dębica (woj. podkarpackie), Kraków (woj. małopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Koźle (woj. opolskie), Mysłowice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poczdam (Niemcy), Bożków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie)

• Wspomnienia Brygidy Chodorskiej, w których opisuje swoje przeżycia od lat dziecięcych w przedwojennej Polsce, poprzez wywózkę do Kazachstanu, pracę i edukację na miejscu. W relacji znajdujemy opis pobytu w domach dziecka w ZSRR, warunki zycia na obczyźnie oraz pracę na miejscu. Następnie opisuje powrót do kraju i jak wyglądała organizacja życia po wojnie w PRL.]
• Zakres chronologiczny: 1935-1992
• Miejsca wydarzeń: Suwałki, Czyżew, Andrzejewo, Raczki, Piezmog (ZSRR), Komi (Republika w ZSRR), Kotłas (ZSRR), Kowalewo, Gdańsk, Białystok, Wrocław.

• Wspomnienia Eugenii Czyljewicz, w których opisuje ona losy swoje i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Opisuje ze szczegółami moment deportacji do ZSRR i do Kazachstanu. Pracę w tartaku i warunki panujące na miejscu. Następnie szczegółowo opisuje swój pobyt w więzieniu za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. W końcowej części relacji opisuje powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1946
• Miejsca wydarzeń: Borów (woj. wołyńskie), Kotłas (ZSRR), Archangielsk (ZSRR), Buzułuk (ZSRR), Buchara (Uzbiekistan), Kalinin (dawniej Twer miasto w ZSRR), Wrocław

• Wspomnienia Michała Hubacz, w których opisuje przymusową wywózkę z rodzinnej wsi Monasterz do Mołdawii. W relacji znajduje się szczegółowy opis podróży oraz warunków życia i pracy na miejscu. W końcowej części znajduje się opis powrotu do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1941-1947
• Miejsca wydarzeń: Monasterz, Biała Góra, Surochów, Romanówka (woj. lubelskie), Tarutino (dawniej Mołdawia, aktualnie Ukraina), Rumunia, Wałbrzych, Wrocław, Oława.

• Wspomnienia Zdzisława Głąb, w których opowiada o losach swoich i swojej rodziny podczas II wojny światowej. Losy podczas wywózki rodziny na Syberię, mieszkania tam i warunków pracy. Opisuje także powrót do Polski w 1946 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1948
• Miejsca wydarzeń: Wólka Piotrowska, Podgórna, Odessa, Posiołem Chołm, Wrocław

• Relacja Heleny Goldman, w której opisuje ona losy swoje i swojej rodziny podczas II wojny światowej, zesłania na Syberię. Opisuje warunki podczas podróży i te, które zastali na miejscu w nowosybirskiej obłasti. W relacji znajduje się także opis powrotu do kraju.]Zakres chronologiczny: 1939-1968
• Miejsca wydarzeń: Bystra, obłast nowosybirska, Wrocław.

• Tekst Lidii Burowskiej-Zielińskiej, w którym opowiada o swoim powrocie do powojennej Polski, o zniszczeniach i odbudowie kraju po II wojnie światowej.]
• Zakres chronologiczny: 1946-1948
• Miejsca wydarzeń: Warszawa, Kraków, Wadowice, Wrocław.

Potwierdzenie złożenia przez repatrianta wniosku o przyznanie własności użytkowanego gospodarstwa poniemieckiego.

Orzeczenie ustalało granice gospodarstwa otrzymanego przez repatrianta oraz zwalniało właściciela z obowiązku uiszczenia opłaty za gospodarstwo, uchylając jednoczesnie wcześniejsze orzeczenie.

Protokół przekazania gospodarstwa rolnego reaptriantowi wraz z wyliczeniem zasobności gospodarstwa.

Odpis karty ewakuacyjnej z Ukraińskiej SSR do Poznania wystawiony dla matki z dwiema córkami, wyliczajacy przewożony dobytek. Karta Ewakuacyjna wystawiona przez Państwowy Urząd Repatriacyjny Punkt Etapowy w Lipnej, posiadała podpisy i pieczęcie Pełnomocnika Tymczasowego Rządu Wyzwolenia Narodowego w Tarnopolu oraz ukraińskiego Przedstawiciela Rejonowego.

Odpis zaświadczenia o zawarciu małżeństwa przez Ludwika Wilczka i Stanisławę Kulkę w parafii rzymskokatolickiej w Samborze w dniu 26.12.1938, wystawionego przez ks. M. Ziajkę; odpis sporządził archiprezbiter i radca duchowy, proboszcz parafii św. Maurycego, Paul Peikert; pieczątka urzędu parafialnego, podpis księdza Peikerta

Zaświadczenie o zajęciu mieszkania wystawione na nazwisko Ludwika ! Wilczek - adres, liczba pokoi, liczba osób; zakaz wstępu do mieszkania oraz wywozu z niego mebli i wyposażenia; poniżej powtórzony tekst w języku rosyjskim; dwa nieczytelne podpisy tej samej osoby; pieczęć okrągła Zarządu Miejskiego miasta Wrocławia (Obwodu I), pieczęć tekstowa Okręgowej Komisji Związkow Zawodowych na Dolny Śląsk we Wrocławiu, pieczęć tekstowa: Zweryfikowano; 3 adnotacje ręczne

Potwierdzenie zgłoszenia ankiety na zamieszkanie we Wrocławiu wystawione na nazwisko Ludwik Wilczek, adres: Pułaskiego 21/5; pieczęć Referatu Ewidencji Ruchu Ludności Miejskiego Urzędu Obwodowego, datownik 30.8.46, nieczytelny podpis

Potwierdzenie zgłoszenia ankiety na zamieszkanie we Wrocławiu wystawione na nazwisko Ludwik Wilczek, adres: Pułaskiego 21/5; pieczęć Referatu Ewidencji Ruchu Ludności Miejskiego Urzędu Obwodowego, datownik 30.8.46, nieczytelny podpis

Zaświadczene wystawione przez Naczelnika Biura Personalnego Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu na nazwisko Ludwik Wilczek - potwierdzenie zatrudnienia w Biurze Personalnym, wystawione w związku z zarządzeniem władz Administracyjno-Ogólnych; pieczątka DOKP Wrocław, nieczytelny podpis

Zaświadczene wystawione przez Kierownika Działu Ewidencji i Kwalifikacji Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu na nazwisko Ludwik Wilczek - potwierdzenie zatrudnienia w Biurze Kadr, celem przedłożenia władzom kwaterunkowym; pieczątki: Biura Kadr DOKP Wrocław i Kierownika Działu Ewidencji i Kwalifikacji, nieczytelny podpis

Odpis Karty ewakuacyjnej nr 1870, sporządzonej w biurze Rejonowego Pełnomocnika Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej ds. Ewakuacji w Stanisławowie, na nazwisko Wiktoria Jaworek, ewakuującej się z miejscowości Załucze (obwód iwanofrankiwski) do Nowego Sącza wraz z córkami: Kamilą, Bolesławą i Stanisławą oraz 10 cetnarami produktów żywnościowych i 10 przedmiotami użytku domowego; za zgodność z oryginałem poświadczył obwodowy Pełnomocnik Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Obwód X Dolnego Śląska; pieczęć Pełnomocnika, podpis: ...iańska.W nagłówku nazwa: Główny Pełnomocnik Tymczasowego Rządu Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej, od sierpnia 1945 zmieniono nazwę na Generalny Pełnomocnik Rządu ds. Repatriacji; stanowisko pełnomocników obwodowych zlikwidowano wraz z powołaniem Ministerstwa Ziem Odzyskanych w listopadzie 1945

Karta meldunkowa z danymi osobowymi i adresowymi Józefa Wnukowskiego, ur. 26.10.1910 r. w miejscowości Suchodoł w powiecie Husiatyń, województwo Tarnopol, przybyłego do Żagania (wtedy: Żegania) 09.03.1946 r.; późniejsza adnotacja ręczna: 8

Karta zdrowia repatrianta na nazwisko Wasilkowski Józef, lat 57; w polu 2.Wynik badania lekarskiego na punkcie granicznym / a. Skargi chorego dopisek: nie podaje; w polach dalszych wspólna nieczytelna adnotacja; u góry pieczęć tekstowa, tusz brązowy: Punkt Repatriacyjny w Przemyślu; u dołu częściowo zatarta pieczęć tekstowa, tusz czerwony: Orzędała Zygmunt lekarz wraz z podpisem; s. 2. i 3. - niewypełnione, s. 4. - wyszczególnione uprawnienia repatrianta do korzystania z bezpłatnej pomocy medycznej - ambulatoryjnej, dentystycznej, leczenia szpitalnego i otrzymywania bezpłatnych leków - przez okres 6 miesięcy; poniżej hasło Korzystaj z przysługujących ci uprawnień / Dbaj o swoje zdrowie! / Kartę zdrowia starannie przechowywać i okazywać przy każdej wizycie lekarza

• Wspomnienia Emilii Lech z okresu drugiej wojny światowej, w których opisuje wywózkę do Kazachstanu wraz z rodziną. Opisuje pracę na miejscu przy wyrębie lasów.]
• Zakres chronologiczny: 1940 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Омельне (Omelne - wieś położona na Ukrainie), obwód archangielski.

• Krótki opis wspomnień Bohdana Wróblewskiego, w którym wspomina moment wywózki do Kazachstanu, warunki życia na miejscu, wyżywienie więźniów oraz choroby nękające towarzyszy niedoli. Opisuje także rozłąkę z rodziną i powrót do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1932 - 1946
• Miejsca wydarzeń: Białystok, Осташков Ostaszkow - miasto w Rosji), Kazachstan, Копейск (Kopiejsk - miasto w Rosji), Warszawa, Wrocław.

• Łęczycki Andrzej urodzony 18 maja 1929 roku w Piotrkowie. Wywieziony z Trembowli 13 kwietnia 1940 roku do Kazachstanu. Do kraju powrócił w 1946 roku.
•  
• We wspomnieniach opisuje pobieżnie moment wywózki, pobytu i powrotu do kraju.]
• Zakres chronologiczny: 1929 - 1952.
•  
• Miejsca wydarzeń: Piotrków Trybunalski, Теребовля (Trembowla - ukr.),  Семипалатинск (Siemipałatinsk – miasto w północno-wschodnim Kazachstanie), Wrocław.

• Wspomnienia Danuty Nieruchaj z okresu wywiezienia jej wraz z rodziną do Kazachstanu (1952-1956). Opisuje represje, które dotknęły ją wraz z rodziną, warunki podróży. Szczegółowo opisuje pracę na miejscu, wyżywienie, choroby dotykajace współwięźniów. Dzięki pomocy rodziny udało jej się powrócić do kraju w 1956 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1938-1990
• Miejsca wydarzeń: pow. augustowski, Uchta (miasto w Rosji, w republice Komi), Қарағанды (Karaganda - Kazachstan), Гро́дна (Grodno - Białoruś), Grabanów (woj. lubelskie), Biała Podlaska.

• Wspomnienia Zdzisława Jamborskiego, w których opisuje szczegółowo podróż jaką przebył wraz z rodziną od momentu deportacji z Rzeczpospolitej podczas II wojny światowej, aż do momentu powrotu do kraju. Następnie opisuje swoje powojenne losy.]
• Zakres chronologiczny: 1933-1955
• Miejsca wydarzeń: Polska Wola (Lewada, gm. Otynia woj. stanisławowskie), Republika Komi, Taszkent (Uzbekistan), Aralsk (Kazachstan), Kraków, Lenartowice, Brzeg Dolny, Wrocław.

• Wspomnienia Anny Czerwonko z okresu swojej młodości w II Rzeczpospolitej, okres II wojny światowej. Wywózkę na Sybir wraz z rodziną z Januszkiewicz. Szczegółowo opisuje podróż, warunki podczas niej panujące i represje, którymi NKWD traktowało deportowanych. Z pobytu w Wołodarce dowiadujemy się o warunkach życia dorosłych i dzieci, o edukacji jaką można było otrzymać na miejscu w radzieckiej szkole. Następnie opisuje powrót do kraju i losy swojej rodziny aż do momentu śmierci ojca w 1987 roku.]
• Zakres chronologiczny: 1939-1987
• Miejsca wydarzeń: Januszkiewicze (woj. nowogródzkie), Łomża, Kokczetaw (Kazachstan), Akmolińsk (dziś Astana - Kazachstan), Workuta (Rosja), Wołodarka (Ukraina), Wrocław, Kowary.

• Wspomnienia Jakuba Gordon, w których opowiada o swojej młodości spędzonej w Wilnie, następnie o wywózce do ZSRR. Następnie opisuje ciężkie warunki pracy i dalszą podróż do Kazachstanu gdzie zaczął pracować w kopalni. W ostatniej części znajdujemy opowieść o powrocie do kraju i organizacji życia po wojnie.]
• Zakres chronologiczny: 1940-1978
• Miejsca wydarzeń: Wilno, archangielska obłast, Kazachstan, Łódź, Wrocław

• Wspomnienia Franciszki Burysz, w których opisuje życie codzienne w rodzinnej wsi na dzień przed wybuchem II wojny światowej. Następnie opowiada o wywózce wraz z rodziną do kirowskiej obłasti. W relacji znajdują się informacje o zyciu codziennym na Syberii, warunkach tam panujących i o pracy, którą wykonywali deportowani. W tekście znajduje się także opis represji stosowanych przez NKWD.]
• Zakres chronologiczny: 1928-1961
• Miejsca wydarzeń: Majdan (woj. tarnopolskie), obłast kirowska, Rudniki, Iżewsk, Bełżec

• Wspomnienia Stefanii Fenc wysłuchane i spisane przez Edwarda Kruk. Relacja opowiada o losach rodziny Pani Stefanii podczas II wojny światowej. O deportacji wgłąb Związku Radzieckiego i pracy przymusowej na miejscu. następnie po amnestii i wcieleniu męża do armii opisuje ucieczkę z Syberii w kierunku Iranu, Indii docelowo do Afryki. Na końcu relacji znajdujemy opowieśc o powrocie do kraju i śmierci męża z powodu chorób i pobytu w Związku Radzieckim.]
• Zakres chronologiczny: 1930-1950
• Miejsca wydarzeń: Poznań, Obłast Swierdłowska, Uzbekistan,  Teheran (Iran), Bombaj (Indie), Neapol (Włochy), Żary, Wrocław

• Relacja Emilii Emilianowicz, w której opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej, deportację wgłąb Związku Radzieckiego. Opowiada o ciężkich warunkach panujących na miejscu, a także o powrocie do kraju i dalszych losach w powojennej Polsce.]
• Zakres chronologiczny: 1930-1950
• Miejsca wydarzeń: Mogilice (woj. nowogródzkie), Kobierzyce, obłast archangielska.

• Krótki biogram Janiny Gądko oraz dwie strony ręcznie zapisanych wspomnień, w których opowiada o wywózce do Kazachstanu i katorżniczej pracy na miejscu. W dalszej części czytamy o powrocie do kraju po II wojnie światowej.]
• Zakres chronologiczny: 1931-1969
• Miejsca wydarzeń: Ostrów (pow. Kowel), Archangielsk, Kirył, Bystrzyca Kłodzka, Krzyżowice