Cyfrowe Archiwum

Stanisława Kargul - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-15-1
Część
2019-08-27

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Stanisławy Kargul. Stanisława Kargul urodziła się w 1923 r. w Jadwipolu k. Równego na Wołyniu. Jej rodzina miała gospodarstwo rolne. W wyniku ukraińskich prześladowań uciekła do Równego, gdzie zatrzymała się u siostry. Następnie wstąpiła do wojska, w którym służyła do końca wojny. Po wojnie rozpoczęła gospodarowanie razem z bratem.

Bernat Magdalena

Apolonia Wolska - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-16-1
Część
2019-07-23

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Apolonii Wolskiej. Apolonia Wolska urodziła się w 1919 roku w Kozieńcu gmina Siennica Różana. Rodzice poznali się w majątku u Budnego, po tym jak matka uciekła z Wołynia. Pani Apolonia jest najstarszą z sześciorga rodzeństwa, urodziła się w Kozińcu. Za mąż wyszła w 1938 roku. W sierpniu 1939 r mąż został zmobilizowany, trafia do niewoli i zostaje wywieziony na roboty do Niemiec. Wróci dopiero po 6 latach. W 1940 roku koleżanka Hela Jakubiec werbuje panią Apolonię do „organizacji podziemnej”. Odbyła kilka kursów dla sanitariuszek. W 1940 r ukrywała się u jej rodziców rodzina Żydowska. Ukrywali Kazimierza Kota, zbiega z więzienia gestapo, który w okolicach Lwowa wysadzał pociągi z zaopatrzeniem wroga. W 1945 r. wraca mąż a w 1946 rodzi się pierwszy syn. Miała 3 synów. Jak dzieci dorosły zajmowała się ogrodem i robótkami ręcznymi, angażowała się w prace społeczne.

Badach Marzena

Stefania Obara - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-17-1
Część
2019-07-20

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Stefanii Obary. Stefania Obara urodziła się 24 stycznia 1921 roku, w podkarpackiej wsi Straszydle. Z powodu śmierci mamy, już w nastoletnim wieku, przejęła wiele obowiązków pani domu. Szybko opuściła dom rodzinny i pracowała w gospodarstwie lekarza z Tyczyna, Ludwika Obary. Wkrótce wyszła za niego za mąż. W czasie wojny małżeństwo należało do Armii Krajowej. Zaraz po wojnie doświadczyło zaś z tego powodu represji ze strony władz komunistycznych. Mąż pani Stefanii został trwale okaleczony w wyniku brutalnych przesłuchań funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Mimo to małżeństwo protestowało w latach 60. XX wieku po decyzji o usunięciu religii ze szkół. Pani Stefania Obara angażowała się w również w działalność „Solidarności”. Opublikowała także kilka książek, m.in. o Armii Krajowej i akcji „Burza” w Tyczynie.

Zubowski Piotr

Jan Glaza - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-19-1
Część
2019-06-14

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Jana Glazy. Jan Glaza urodził się w 1923 r. w Osiecznej. Ukończył w Osiecznej szkołę podstawową. Pomagał w gospodarstwie rodzicom. Został przymusowo wcielony do Wehrmachtu w 1942 r. razem z innymi mieszkańcami Pomorza. W czasie służby wojskowej przebywał w Niemczech, Francji i Norwegii. W listopadzie 1945 r. powrócił do domu. Potem poślubił Marię, z którą miał pięcioro dzieci. Pracował w nadleśnictwie Osieczna, a następnie jako majster budowalny na kolei w Smętowie. Nadal mieszka w Osiecznej.

Paprot-Wielopolska Aleksandra

Anna Glazer - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-20-1
Część
2019-05-23

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Anny Glazer. Anna Glazer (z d. Chabowska) urodziła się w 1922 r. w Zwierzyńcu koło Czerska na polskim Pomorzu. Jako dziecko pomagała rodzicom w gospodarstwie. Na początku II wojny światowej została skierowana wraz siostra i bratem na roboty przymusowe. Najpierw skierowano ją do Lisewa na Żuławach, a później do niemieckiego gospodarstwa Erwina Zajdlera w Pszczółkach. W 1945 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej wróciła do domu rodzinnego, by chwilę później zacząć pracować jako gospodyni u Teodora Glazera (przyszłego teścia). W 1948 r. wyszła za mąż za Jana Glazera. W tym samym roku przeprowadzili się do Nowego Dworu Gdańskiego, gdzie mąż rozpoczął pracę jako ślusarz w olejarni, a ona zajęła się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci. W Nowym Dworze gdańskim mieszka do dziś.

Paprot-Wielopolska Aleksandra

Zofia Wójciak - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-22-1
Część
2019-05-17

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Zofii Wójciak. Zofia Wójciak zd. Bandyk urodziła się 8 maja 1923 r. w Ochotnicy Górnej. Wychowała się w tradycyjnej góralskiej rodzinie. Ukończyła szkołę podstawową w Ochotnicy Górnej, tam też ukończyła kurs robienia koronki klockowej. W okresie wojennym przebywała na terenie rodzinnej miejscowości, była łączniczką w oddziale partyzanckim. Za działalność konspiracyjna została skazana na karę więzienia, którą odbyła w więzieniu Montelupich w Krakowie.
Od okresu przedwojennego dom rodziny Bandyk był miejscem letniskowym, do którego przyjeżdżali goście z Krakowa, Warszawy, Poznania itp. – działał tak do lat dziewięćdziesiątych. W 1946 r. wyszła za mąż za Franciszka Wójciaka, z którym ma ośmioro dzieci.

Cudzich Ewa

Michalina Terpiłowska - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-31-1
Część
2019-06-13

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Michaliny Terpiłowskiej. Michalina Terpiłowska z domu (Bojarowska), urodziła się w 1919 r. w. Terpiłowiczach. Ukończyła szkołę w Kobryniu, a następnie w Brześciu. Tam też ukończyła roczny kurs szycia i prac domowych w szkole przy ul. Sadowej u pani Olszewskiej. Powróciła do Terpiłowicz w wieku 16 lat. W tym okresie – do 1940 r. podróżowała często do siostry do Tarnopola. Po 1941 r. przeniosła się do Brześcia z mężem, gdzie ten zaczął prace na kolei. W 1945 r. w maju zostali przesiedleni do Chełmna, a po pół roku pojechali za pracą kolejno do Tczewa i Twardej Góry k. Świecia. W 1959 r. powróciła z rodziną do Tczewa. Zajmowała się na co dzień domem i wychowaniem dzieci.

Paprot-Wielopolska Aleksandra

Relacja - plik audio

PL OPiP III-1-1-35-1
Część
2019-06-18

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Obszyńska Walentyna

Relacja - plik audio

PL OPiP III-1-1-36-1
Część
2019-05-22

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Wesołowska Marianna

Józef Bałuczyński - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-37-1
Część
2019-07-15

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Józefa Bałuczyńskiego. Józef Bałuczyński urodził się w 1918 r. na Podolu, we wsi Kniaże, w polskiej rodzinie rolniczej. Tam zastała go II wojna światowa. Podczas wojny pracował przymusowo, a także przebywał na froncie. Po wojnie krótko przebywał w Krakowie, gdzie poddał się leczeniu z powodu poważnej choroby. Następnie wyjechał do Nysy i podjął tam działalność ewangelizacyjną w ramach Kościoła Zielonoświątkowego. Tam też się ożenił. Po kilku latach przeniósł się wraz z rodziną do Wrocławia, gdzie rozpoczął działalność jako pastor. W 1956 r. wraz z rodziną zamieszkał w Słupsku. W kolejnych latach organizował działalność zborów zielonoświątkowych w okolicznych miastach: Szczecinku, Miastku, Ustce, Lęborku. Od dwóch lat mieszka z żoną w Gdyni.

Bernat Magdalena

Monika Krupowicz - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-39-1
Część
2019-02-26

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Moniki Krupowicz. Monika Krupowicz urodziła się 15 lipca 1923 roku w Janowie. Córka z drugiego małżeństwa. Wywodzi się z rodziny rolniczej. Ojciec pracował w kopalni w Afryce, ale przyjechał do Polski szukać żony. Życie świadka skupiało się wokół rodziny i pracy w gospodarstwie. Drugą wojnę światową spędziła w domu rodzinnym, ukrywając się przed sowietami oraz Niemcami. Zapamiętała mieszkającą w Janowie ludność żydowską, ich sposób bycia, pracy i świętowania oraz utworzenie przez Niemców małego getta w czasie wojny. Nie należała do żadnej organizacji politycznej czy społecznej. Wolny czas spędzała śpiewając w chórze parafialnym.

Pawlukiewicz

Janina Rokicka - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-41-1
Część
2019-10-28

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Janiny Rokickiej. Józefa Janina Rokicka urodziła się 19.03.1919 r. w Gwoźdźcu, gdzie spędziła dzieciństwo. Jej rodzice prowadzili tam gospodarstwo. Była też harcerką i ukończyła gimnazjum urszulanek w Kołomyi. Następnie rozpoczęła studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1940 r. wyszła za mąż za Czesława Rokickiego, z którym zamieszkała potem na wsi pod Lublinem – w Krężnicy Okrągłej. Po tragicznej śmierci męża w 1945 r. przeniosła się z dwoma synami na Śląsk i przyjęła posadę nauczycielki w Białej Prudnickiej. Na początku lat 50. XX w. przeprowadziła się do Gdańska, gdzie zaczęła nauczać w szkole średniej - Technikum Budowy Okrętów Conradinum. Mieszka w Gdańsku do dziś, należy do Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich i często podczas spotkań w szkołach opowiada młodym ludziom o historii i swoim życiu.

Paprot-Wielopolska Aleksandra

Józefa Krośnicka - zdjęcie współczesne Świadka Historii

PL OPiP III-1-1-6-1
Część
2018-12-28

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

Portret współczesny Józefy Krośnickiej. Józefa Krośnicka (z d. Kołakowska) urodziła się w 1914 r. w Pułtusku, gdzie jej rodzice po powrocie ze Stanów Zjednoczonych prowadzili od 1910 r. sklep kolonialny. W Pułtusku ukończyła szkołę i zdała maturę, by następnie rozpocząć studia z zakresu historii, filozofii i historii sztuki na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom magistra otrzymała w 1937 r. na podstawie pracy o przyłączeniu Mazowsza do Korony w połowie XVI w. Po studiach powróciła do Pułtuska, gdzie rozpoczęła praktykę nauczycielską w gimnazjum im. Piotra Skargi. W czasie wojny działała w konspiracji i wstąpiła do tajnej organizacji nauczania. Prowadziła też sklep w pobliskim Płocochowie, gdzie znajdował się punkt przekazu wiadomości AK z tajną skrzynką pocztową. Podczas wojny, aby utrzymać się, zajmowała się domo-wą produkcją mydła i cukierków. Dostała się jednak do niewoli w Obozie Polskim „Bałtyk”, Bei der Lohmühle w Lubece w Niemczech. Tam pod koniec maja 1945 r. założyła pierwszą polską szkołę, którą prowadziła do 5 listopada. Wówczas w ra-mach zorganizowanego transportu dla cywilów, trafiła do Szczecina, a następnie do Poznania i Warszawy. Później z mężem Jerzym osiedliła się w majątku we wsi Stołeczna pod Szczecinem, gdzie Jerzy objął posadę zarządcy państwowego majątku (Państwowe Nieruchomości Ziemskie). Tam Józefa prowadziła też kursy dla analfabetów. W czasie PRL-u jej mąż został oskarżony bezpodstawnie o wywołanie pożaru w budynku należącym do pałacu i uznano go za wroga kraju, dlatego trafił do więzienia. Ją jako żonę również wtedy prześladowano. Po wyjściu z więzienia Jerzy zrzekł się posady w Stołecznej i przenieśli się do Sobowidza na Kociewiu, gdzie został tam dyrektorem Zakładu Rolnego, a Józefa pełniła funkcję kierowniczki miejscowej Szkoły Podstawowej w latach 1951–1961. Później rodzina Krośnickich przeprowadziła się do Pruszcza Gdańskiego i Józefa zaczęła pracę w Szkole Pod-stawowej nr 3 jako nauczycielka historii. Po przejściu na emeryturę zaczęła pisać książki o historii regionu dotyczące Żuław, Pruszcza Gdańskiego i okolic, m.in. Z czasów przełomu 1944-1945; Zanim Gdańskie Wyżyny wróciły do Polski; Księga pamiątkowa kolejarzy polskich z rejonu Pruszcza Gdańskiego…, W cieniu Gdańska, czy Żuławy Gdańskie w historię Pomorza Gdańskiego wpisane. Wspomnienia Józefy Krośnickiej ukazywały się też w serii publikacji Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku „Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu”. W 2010 r. otrzymyła tytuł Ambasadora Pruszcza Gdańskiego.

Paprot-Wielopolska Aleksandra

Helena Adamczyk - relacja

PL OPiP III-1-7-902-1
Część

Część z Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia

List

PL OPiP I-1-2-53-1
Część
1961-03-01

Tytuł

Pokazano 5590 rekordów